گۆڤاری کۆزان ژمارە 5 | Page 29

‫بەرەو ڕێنووسێکی بنکەدراوەیی‬ ‫دیاکۆ هاشمی، وەرگێڕ و فێرکاری زمانی کوردی ــ سوید‬ ‫كۆزان‬ ‫زمان و كلتوور‬ ‫لەم س������ەردەمە نوێیەدا نووسین و وشە و زانیاری‬ ‫ل������ە (بنک������ەدراوە ‪)database‬کاندا تۆمار‬ ‫دەکرێن و دواتریش دەبێت ل������ە کەمترین کاتدا‬ ‫بەبێ هیچ ئاڵۆزیی������ەک بتوانین لەو زانیارییە‬ ‫تۆمارکراوانەدا وشەیەکی تایبەتی بدۆزینەوە.‬ ‫ئەوڕۆکە لە زۆر ش������وێندا بنکەدراوە کە جاران‬ ‫پێی دەوترا بانکی زانیاری، چ سادە و چ ئاڵۆز‬ ‫ل������ە هەموو بوارەکانی ژیاندا بەدی دەکرێت، بۆ‬ ‫نموونە:‬ ‫وش������ەنامەیەکی دیجیتال������ی ک������ە بتوانین لە‬ ‫ناویدا بەدوای وش������ەدا بگەڕێین. بنکەدراوەی‬ ‫تۆم������اری ن������اوی دانیش������تووانی واڵتێک یان‬ ‫ن������اوی فەرمانبەران������ی فەرمانگەی������ەک یان‬ ‫ن������او و زانیاریی کتێبەکان������ی کتێبخانەیەک‬ ‫یان کتێبفرۆش������ییەک ی������ان ن������او و زانیاریی‬ ‫خوێندکارانی زانکۆیەک. هەروەها یووتووب و‬ ‫گووگڵیش نموونەی تری بنکەدراوەن.‬ ‫بنک������ەدراوە و بوارەکانی������ان هەت������ا خەی������اڵ بڕ‬ ‫بکات جۆربەج������ۆرن، بۆ نموون������ە "ئینتەرنێت"‬ ‫بنکەدراوەیەکی زەبەالحە کە هەموو زانیاری و‬ ‫وشەیەک لەوێدا تۆمار دەکرێت.‬ ‫ئەگەر وش������ە تۆمارکراوەکان یەک ڕێنووسیان‬ ‫نەبێت و بە ی������ەک تەختەکلیلی هاوبەش������ی‬ ‫ستاندارد نەنووس������رێن دۆزینەوەیان ئەستەم یان‬ ‫نەلواو دەبێت، ئەمەش دەبێتە هۆی پەککەوتنی‬ ‫زمانەک������ە و پێش������نەکەوتنی ل������ە بوارەکانی‬ ‫تری ئایتیدا کە لەس������ەر بنەم������ای بنکەدراوە‬ ‫چێ ک������راون یان لە داهات������وودا چێ دەکرێن.‬ ‫زمان ب������ەردەوام لەس������ەر بنەم������ای بنکەدراوە‬ ‫پەرەدەستێنێت، بۆ نموونە دەقە تۆمارکراوەکان‬ ‫دەتوانن ببنە بنەمای گۆڕان بۆ شێوەی دەنگ‬ ‫و تەنانەت بەپێچەوانەشەوە.‬ ‫ژماره (5) ب ‌هارى 5102‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫بۆ ئەوەی زمان بتوانێت لە ڕەوتی گەشەسەندنی‬ ‫دیجیتالیدا پێش بکەوێت پێویستە ڕێنووسەکەشی‬ ‫لەس������ەر بنەمای س������فر و یەک بگونجێنرێت،‬ ‫پێویس������تە ئەگەرە جۆربەجۆرەکانی نووس������ینی‬ ‫تاکەوش������ەیەک واز لێ بهێنرێت و تەنیا یەک‬ ‫شێوەی نووسینی ڕێنووسی وشە بهێڵرێتەوە.‬ ‫لە گووگڵدا ٠٠٠٢٩٦ جار وش������ەی (‪ )roj‬بە‬ ‫ئەلفبێی کوردیی ناوەڕاست نووسراوەتەوە، بەاڵم‬ ‫بەداخ������ەوە تەنیا لەبەر جیاوازی������ی "ڕ" و "ر" لە‬ ‫سەرەتای وش������ەدا ئەو تۆمارکردنە بووە بە دوو‬ ‫بەشەوە:‬ ‫ڕۆژ: ٠٠٠٣٤٣ جار‬ ‫رۆژ: ٠٠٠٩٤٣ جار‬ ‫ئەگەر ئەو وش������ەیە بە ڕێنووسی "ڕۆژ" تۆمار‬ ‫کرابێت و کەس������ێکی ت������ر بێت و بە ش������ێوەی‬ ‫"رۆژ" بەدوایدا بگەڕێت ب������ۆی نادۆزرێتەوە یان‬ ‫بەپێچەوانەش������ەوە، ئەمە دەبێتە هۆی کێش������ەی‬ ‫گەورە لە بنکەدراوەدا. ئەو وشەیە نموونەیەکی‬ ‫سادەیە کە نووسەری کوردی لە ڕووی ڕێنووسەوە‬ ‫کردووەتە دوو بەشەوە. هەندێک نموونەی تر لە‬ ‫کێشەکانی ڕێنووس لێرەدا دەبینن:‬ ‫1.کێش������ەی نووس������ین و نەنووس������ینی هەمزە:‬ ‫مااڵوایی (ماڵئاوایی، ماڵ ئاوایی)‬ ‫2.کێش������ەی (ی، یی): کوردییەکان (کوردی‬ ‫62‬ ‫یەکان، کورد ‌یەکان، کوردیەکان)‬ ‫ی‬ ‫3.کێش������ەی (ی)ی جێناوی لکاو: پرس������یی‬ ‫(پرسی، واتە ئەو پرسیی)، پرسییان (پرسیان)‬ ‫4.کێش������ەی (ڕ) و (ر): ڕاز (راز)، ڕزگار‬ ‫(رزگار)، ڕۆژهەاڵت (رۆژهەاڵت)‬ ‫5.کێشەی (و)ی سەربەخۆ: من و تۆ (من