ΠΤΗΣΗ 2015 September 2015 #352 | Page 118

Τοπογραφικός χάρτης του κρατήρα Gale με το υψομετρικό ανάγλυφο της περιοχής και το σημείο προσεδάφισης του Curiosity. Ένα από τα πρώιμα ευρήματα της αποστολής ήταν οι ενδείξεις για ρέοντα ύδατα σε κάποιο σημείο της γεωλογικής ιστορίας του Κόκκινου Πλανήτη. 118 09/2015 μέχρι σήμερα. Να υπενθυμίσουμε ότι το όχημα εκτοξεύθηκε από το ακρωτήριο Κανάβεραλ στις 26 Νοεμβρίου 2011 στην κορυφή ενός πυραυλικού φορέα Atlas V 541 και χρειάστηκε 6,5 μήνες για να φτάσει στον Κόκκινο Πλανήτη. Προσεδαφίστηκε στη βορειοδυτική πλευρά του κρατήρα Gale στην Aeolis Palus, μια πεδιάδα στους πρόποδες του Aeolis Mons, με στόχο αρχικά να αποδείξει εάν ο τέταρτος πλανήτης από την Ήλιο ήταν κάποτε πολύ πιο υγρός απ’ ό,τι είναι σήμερα και στη συνέχεια να αυξήσει τις γνώσεις μας για το πως αυτός εξελίχθηκε στις ισημερινές ερήμους και τους παγωμένους πόλους που ξέρουμε. Η επιλογή του τεράστιου κρατήρα Gale δεν έγινε τυχαία, καθώς οι επιστήμονες πίστευαν (και αποδείχθηκε τελικά) ότι η περιοχή ήταν κάποτε μια γιγάντια λίμνη, λεκάνη εκροής πολλών ποταμών που πολύ καιρό πριν ήταν ένα περιβάλλον πολύ πιο φιλικό στη ζωή, τουλάχιστον στη μικροβιακή. Το σημείο προσεδάφισης γνωστό ως «Bradbury Landing» (προς τιμήν του συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Ray Bradbury) ή Quad 51 «Yellowknife» ήταν το καλύτερο σημείο του Gale, που φέρεται να δημιουργήθηκε από πτώση μετεωρίτη πριν από 3,5-3,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Στη συνέχεια η κοιλότητα γέμισε με τα ιζήματα ποταμών που συμπληρώθηκαν μετά την απώλεια του νερού από φερτή ύλη αρειανών ανέμων, δημιουργώντας ένα στρώμα που σχεδόν κάλυψε το άνοιγμα. Η αιολική διάβρωση όμως συνεχίστηκε πολύ καιρό μετά την εποχή που ο Άρης έγινε ένας πλανήτης χωρίς ρέοντα ύδατα και ο κρατήρας απέκτησε έτσι ένα εδαφικό ανάγλυφο με μια μεμονωμένη υψηλότερη κορυφή περίπου 5.500 μέτρων, την Aeolis Mons ή Όρος «Sharp». Το Curiosity βρέθηκε σε μια περιοχή κοντά σε μια προσχωσιγενή ζώνη, ίσως στην εκβολή ενός αρχαίου ποταμού που έδινε τις καλύτερες προοπτικές για την επίτευξη των στόχων της αποστολής. Τα αποτελέσματα από τους πρώτους μήνες της αποστολής δεν άργησαν να έλθουν, όταν το ρόβερ επιβεβαίωσε εκ του σύνεγγυς προηγούμενες τηλεπισκοπικές παρατηρήσεις (από το τροχιακό όχημα Mars Reconnaissance Orbiter) ότι οι γεωλογικοί σχηματισμοί που υπήρχαν στην περιοχή ήταν το αποτέλεσμα της δράσης νερού. Το Curiosity έστειλε πίσω στη Γη χιλιάδες φωτογραφίες αποθέσεων από χαλίκια και άμμο, που έχουν αντίστοιχη μορφή με την ορυκτολογική διαμόρφωση στις κοίτες ρεμάτων και ποταμών στη Γη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η αδιάψευστη μορφή των πετρωμάτων που φαίνονταν πως είχαν λειανθεί και αποκτήσει ομαλή επιφάνεια και στρογγυλό σχήμα, που συνήθως αποκτάται από κύλιση σε ρεύμα νερού. Στη βάση αυτών των σχηματισμών υπήρχε και άλλη μια «απόδειξη» που βρίσκουμε σε ποταμούς: βραχώδες υπόστρωμα από «συσφαιρώσεις» θραυσμάτων πετρωμάτων συνενωμένων και πάλι από υδρομηχανική δράση.