ΠΤΗΣΗ 2015 October 2015 #353 | Página 123

Planitia , το όχημα προσεδάφισης απελευθερώθηκε με επιτυχία στις 3 Σεπτεμβρίου 1976 και έφτασε ομαλά στην επιφάνεια . Άφησε όμως πίσω του τον « ομφάλιο-δομικό- λώρο » που το συγκρατούσε στη μητρική πλατφόρμα και έπρεπε να απορριφθεί επίσης , αποσταθεροποιώντας το τροχιακό σκάφος . Αν και το πρόβλημα διορθώθηκε τελικά , η NASA διέκοψε τη λειτουργία του στις 25 Ιουλίου 1978 ύστερα από 703 περιστροφές . Το lander του Viking 2 είχε επίσης μικρότερη καριέρα συγκριτικά με το Viking 1 , καθώς το σύστημα τροφοδοσίας και οι μπαταρίες του αστόχησαν ύστερα από 1.316 ημέρες ( 1.281 sol ). Οι δυο άκατοι που πάτησαν στην αρειανή επιφάνεια , δίνοντας και στην επιστημονική κοινότητα των ΗΠΑ αυτό το προνόμιο , πραγματοποίησαν μια σειρά πειραμάτων σχετικά με τη σύσταση του εδάφους ( αν και η βραχώδης υφή των σημείων δεν βοήθησαν ) αλλά και την πιθανότητα ύπαρξης ζωής ( διαδικασίες που επικρίθηκαν στη συνέχεια για την επιστημονική τους αρτιότητα ). Τα αποτελέσματά τους δεν ξεπεράστηκαν παρά αρκετά χρόνια αργότερα με τις αποστολές των πρώτων ρόβερ . Από την πλευρά τους τα τροχιακά Viking προσέφεραν αρκετές χιλιάδες φωτογραφίες , που αποδείχθηκαν πολύτιμες για την προετοιμασία των μετέπειτα αυτών αποστολών . Η ΕΣΣΔ επανήλθε στην εξερεύνηση του Άρη με δύο διαστημόπλοια Phobos , νέας σχεδίασης που αντικατέστησαν τα σκάφη τύπου Venera . Εκτοξεύθηκαν στις 7 και 12 Ιουλίου 1988 και είχαν ως πρωτεύουσα αποστολή την είσοδο σε αρειανή τροχιά και μελέτη του πλανήτη τηλεπισκοπικά αλλά και σε πτυχές της σύνθεσης της ατμόσφαιρας . Δευτερεύοντες στόχοι ήταν οι δύο δορυφόροι του Άρη , Φόβος και Δήμος , με την κοινή αποστολή να μπορεί να διαμορφώνει κατάλληλα τις τροχιές των δύο σκαφών και μάλιστα πολλές φορές . Ο Phobos 1 υπήρξε « άτυχος », αφού ένα ανθρώπινο λάθος στον προγραμματισμό του στις δοκιμές πριν την εκτόξευση αποστέρησε το σκάφος από τη δυνατότητα προσανατολισμού των ηλιακών κυψελών του στη διάρκεια του ταξιδιού του , νεκρώνοντας τις λειτουργίες του . Αντίθετα ο Phobos 2 μπήκε με επιτυχία σε περιαρειανή τροχιά στις 29 Ιανουαρίου 1989 συλλέγοντας
πολλές πληροφορίες τόσο για τον ίδιο τον Κόκκινο Πλανήτη όσο και τον δορυφόρο Φόβο , συλλέγοντας μάλιστα από αυτόν 37 φωτογραφίες με ανάλυση 40 μέτρων . Ο Phobos 2 , στη θέση του ραντάρ χαρτογράφησης Grund που μετέφερε το αδελφό σκάφος του , διέθετε δυο μικρούς βολιστήρες τους οποίους στόχευε να προσεδαφίσει στον Φόβο . Το σκάφος όμως αστόχησε τελικά πριν από την ολοκλήρωση αυτής της φάσης της αποστολής του . Αξίζει να σημειωθεί ότι το σοβιετικό πρόγραμμα είχε επιστημονική συμμετοχή από πολλές δυτικοευρωπαϊκές χώρες , ενώ συμβολή ιχνηλάτησης των σκαφών στη διαπλανητική τους πορεία είχε και η NASA , σαφές δείγμα της τάσης διαστημικής συνεργασίας την όψιμη αυτή ψυχροπολεμική περίοδο . Τη μεγάλη ανάπαυλα των αμερικανικών διαστημικών αποστολών προς τον Άρη ανέκοψε το πρόγραμμα Mars Observer , ένα τροχιακό όχημα που εκτοξεύθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 1992 με στόχο να μελετήσει την ατμόσφαιρα και τη συνεισφορά της στο κλίμα του πλανήτη αλλά και την αρειανή μαγνητόσφαιρα . Ο βολιστήρας όμως ήλθε τελικά να προστεθεί στον μακρύ κατάλογο διαστημοπλοίων που απέτυχαν στην αποστολή τους προς τον Κόκκινο πλανήτη . Στις 21 Αυγούστου , 3 ημέρες πριν από την είσοδό του σε τροχιά , η επαφή μαζί του χάθηκε και όλες οι προσπάθειες
να αποκατασταθεί απέτυχαν . Η διερεύνηση της αστοχίας ( που υπογράμμισε τη δυσκολία επίτευξης περιαρειανής τροχιάς , γνωστή και ως « αρειανή κατάρα ») απέδωσε το γεγονός σε διαρροή καυσίμων που έβαλε τον βολιστήρα σε περιδίνηση και τον αποπροσανατόλισε . Η αποτυχία του Mars Observer επιμήκυνε ακόμη περισσότερο την απουσία δραστηριότητας στην εξερεύνηση του Άρη και ήταν ο Mars Global Surveyor ( MGS ), ο πρώτος βολιστήρας της NASA 20 χρόνια μετά τους Viking , που έθεσε τέρμα στην κατάσταση αυτή και μάλιστα με θριαμβευτικό τρόπο . O MGS όχι μόνο ανέλαβε μεγάλο μέρος των επιστημονικών στόχων του άτυχου προκατόχου του , αλλά τους επέκτεινε και κυρίως σημείωσε πολλές πρωτιές . Ήταν , για παράδειγμα , το πρώτο διαστημόπλοιο μιας νέας γενιάς σχεδιάσεων που χρησιμοποίησε την « αεροπέδηση » ( aerobraking )
O Mars Global Surveyor διέκοψε την αμερικανική απουσία από τον Άρη 20 χρόνια μετά τους Viking .
Ο ρωσικός Mars 96 ήταν μια προσπάθεια να δοθούν απαντήσεις σε πολλά μεγάλα ερωτήματα που είχαν δημιουργηθεί τα προηγούμενα 30 χρόνια σχετικά με τον Κόκκινο Πλανήτη .
10 / 2015 123