ΙΣΤΟΡΙΑ Tupolev Tu-104 , 60 χρόνια
ΙΣΤΟΡΙΑ Tupolev Tu-104 , 60 χρόνια
Εκδόσεις , παραλλαγές στρατιωτικής υπηρεσίας
Πέντε Tu-104A και έξι Tu-104B μετατράπηκαν σε έκδοση μεταφοράς στρατιωτών -TS , η οποία προέβλεπε παραλλαγή σε ρόλο νοσοκομειακών ( CASEVAC ). Η κάλυψη αυτής της προδιαγραφής ήταν βασικό προαπαιτούμενο από τη Σοβιετική Πολεμική Αεροπορία για κάθε πολιτικό αεροσκάφος παραγωγής και ίσχυε μέχρι τη δεκαετία του 1980 . Άλλα πέντε Tu-104Sh απέκτησαν κωνικό ρύγχος φιλοξενώντας το ραντάρ του Tu-16K-10 και μετατράπηκαν σε εκπαιδευτικά των πληρωμάτων του βομβαρδιστικού σε αποστολές ναυτικής κρούσης . Σε ρόλο πιστοποίησης τέσσερα αεροσκάφη μετατράπηκαν σε Tu-104LL δοκιμάζοντας εξοπλισμό που θα εγκαθίστατο σε Tu-22 και Tu-128 , ενώ μάλιστα αναφέρεται ότι εκτόξευαν και πυραύλους αέρος-αέρος Κ-80 εναντίον ιπτάμενων στόχων ! Ο τύπος χρησίμευσε ως αεροσκάφος ζεύξης για μετάδοση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο ( data link relay ) στο πρόγραμμα ανάπτυξης του υπερηχητικού πολιτικού Tu-144 και αποτέλεσε εναέρια πλατφόρμα δοκιμών , πιστοποίησης και εκπαίδευσης σε δεκάδες στρατιωτικά προγράμματα που είχαν να κάνουν με ηλεκτρονικά ελέγχου πυρός , ραντάρ πλοήγησης , ηλεκτρονικούς αισθητήρες κ . λπ . Μια αξιομνημόνευτη χρήση αφορούσε στο Tu-104ΑΚ το οποίο υπήρξε και το πρώτο αεροσκάφος εκπαίδευσης των σοβιετικών κοσμοναυτών σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας . Το προφίλ της αποστολής με παραβολική τροχιά ξεκινούσε με επιταχυνόμενη άνοδο στα 6.000 m / 19.685 πόδια και με το αεροσκάφος σε γωνία 45 μοιρών , στη συνέχεια οριζοντίωνε κι αμέσως μετά ακολουθούσε κάθοδο με ελάχιστη ισχύ και γωνία βύθισης 40-45 μοιρών . Στη φάση της καθόδου και για περίπου 10-15 δευτερόλεπτα οι αναπτυσσόμενες δυνάμεις στα σώματα των επιβατών ήταν αντίρροπες του βάρους τους χαρίζοντας την αίσθηση μηδενικής βαρύτητας . Το Tu-104ΑΚ ήταν το πρώτο αεριωθούμενο που χρησιμοποιήθηκε για τον σκοπό αυτόν και σημαντικοί κοσμοναύτες όπως ο Γκαγκάριν ( πρώτος σε διαστημική τροχιά το 1961 ) και ο Λεόνοφ ( πρώτος διαστημικός περίπατος το 1965 ) « έγραψαν » αρκετές ώρες στην καμπίνα εκπαίδευσης « μηδενικής βαρύτητας », πριν εκτοξευτούν στο διάστημα και γράψουν ιστορία με τα επιτεύγματά τους . Την ίδια εποχή στις ΗΠΑ χρησιμοποιούνταν από τη NASA ένα κατάλληλα διασκευασμένο C-131 και στη συνέχεια ένα ΚC-135 , αεροσκάφη γνωστά ως « Zero-G trainer » ή και ως … « Vomit Comet ». Στις μέρες μας ιδιωτικές εταιρείες σε ΗΠΑ και Ρωσία προσφέρουν τέτοιες πτήσεις σε ιδιώτες και ερευνητικές ομάδες χρησιμοποιώντας B727 και Il-76 αντίστοιχα , με το δεύτερο μάλιστα να διαθέτει τη μεγαλύτερη καμπίνα για zero-g training , άξιος διάδοχος θα λέγαμε του Tu-104AK .
Το πρόγραμμα Tu-104V για την αύξηση της χωρητικότητας στις 117 θέσεις .
Το Tu-114E είχε χωρητικότητα 122 θέσεων .
Ένα μοναδικό Tu-104A μετατράπηκε σε μετεωρολογικό Tu-104A Tsiklon ( κυκλώνας ) και πετούσε σε ρόλο έρευνας της ατμόσφαιρας αλλά και στις πρώτες σοβιετικές αποστολές « cloud seeding »: αυτές αφορούν ρίψη ειδικής τσιμεντοκονίας και άλλων ουσιών προς διασκόρπιση των νεφών και αποτροπής βροχοπτώσεων , χαλαζόπτωσης κ . ά . με σκοπό την προστασία της γεωργίας αλλά και τον … έλεγχο του καιρού πάνω από πόλεις σε εθνικές εορτές , αργίες κ . λπ . Τέλος , υπό την προδιαγραφή Tu-107 αναπτύχθηκε το στρατιωτικό σχέδιο παραλλαγής του τύπου σε τακτικό μεταγωγικό μεταφορικής ικανότητας 10 τόνων ( με πρόβλεψη για 15 τόνους ) που θα μπορούσε να μεταφέρει 100 στρατιώτες ή 65-70 αλεξιπτωτιστές ή 69 φορεία και νοσηλευτικό προσωπικό . Εναλλακτικά , στην καμπίνα θα μπορούσαν να φορτωθούν από δύο έως πέντε ελαφρά τζιπ με συνδυασμό φορτίων , ρυμουλκούμενου εξοπλισμού , πυροβόλων κ . λπ . Η ανάπτυξη του σχεδίου προέβλεπε την αερομεταφορά μιας μηχανοκίνητης ταξιαρχίας εντός εννέα ωρών σε απόσταση 1.500 χιλιομέτρων από συνολικά 150 μεταγωγικά Tu-107 και 50 Tu-104 , τα οποία θα εκτελούσαν δύο απευθείας πτήσεις ( ή εναλλακτικά σε απόσταση 3.000-3.200 χλμ . σε 18-20 ώρες με ενδιάμεσο ανεφοδιασμό ). Το Tu-107 απέκτησε μη συμπιεζόμενη καμπίνα , ράμπα ρίψης αλεξιπτωτιστών , ουραίο
120 05 / 2015