ΠΤΗΣΗ 2015 May 2015 #348 | Page 118

ΙΣΤΟΡΙΑ Tupolev Tu-104 , 60 χρόνια

ΙΣΤΟΡΙΑ Tupolev Tu-104 , 60 χρόνια

Κατασκευή των αεροσκαφών προπαραγωγής .
Το πρώτο αεροσκάφος προπαραγωγής CCCP-L4512 .
Tu-104 προπαραγωγής ( CCCP-P5413 ) στη διάρκεια δοκιμών ανά τη σοβιετική επικράτεια .
Επιχειρήσεις από χορταρένιους διαδρόμους . ατράκτου που θα εξασφάλιζαν την ανάκτηση πιστοποιητικών πολιτικών πτήσεων . Αυτό τελικά θα γινόταν το 1958 , οπότε τη διετία 1956-1958 το Tu-104 ήταν το μοναδικό πολιτικό αεριωθούμενο στον κόσμο , επίτευγμα ιδιαίτερα σημαντικό για τον τύπο , τον οίκο Tupolev και τη σοβιετική αεροναυπηγική της εποχής . Το Tu-104 αντικατέστησε τα εμβολοφόρα Il-12 και Il-14 με εντυπωσιακές μειώσεις στους χρόνους πτήσεων . Για παράδειγμα , το ταξίδι Μόσχα- Ομσκ-Ιρκούτσκ μειώθηκε από τις 13 ώρες και 50 λεπτά σε 7 ώρες και 40 λεπτά με μεταφορά πολλαπλάσιου αριθμού επιβατών ανά πτήση και με σαφώς μεγαλύτερες ανέσεις . Την 1 η Αυγούστου 1959 το Tu-104 σημείωσε νέο ρεκόρ ταχύτητας , 1015,9 χ . α . ώ σε απόσταση 1000 χιλιομέτρων , με έξι διαμορφώσεις φορτίου από μηδέν έως 15.000 κιλά . Μεταξύ 1957 και 1960 θα πετύχαινε συνολικά είκοσι έξι διεθνή ρεκόρ πολιτικής αεροπορίας που αφορούσαν σε ταχύτητα , ύψος πτήσης και φορτίο . Απόλυτα ταιριαστό με τις επιδόσεις του , ο τύπος πήρε το όνομα « Strella » ( βέλος ), ενώ κατά NATO ονομάστηκε « Camel ». Τον Οκτώβριο του 1956 εκτέλεσε την πρώτη προγραμματισμένη πτήση εξωτερικού προς Πράγα και σταδιακά προστέθηκαν διάφοροι ευρωπαϊκοί προορισμοί όπως Ανατολικό Βερολίνο , Παρίσι , Βρυξέλες , Λονδίνο , Ρώμη κ . λπ . Ταυτόχρονα πύκνωσε τα δρομολόγια εσωτερικού συνδέοντας όλες τις μεγάλες πόλεις της ΕΣΣΔ όπως Τσμπίλσι , Τασκένδη , Νοβοσιμπίρσλκ , Σβερντολφσκ , Άλμα Άτα , Λένιγκραντ κ . ά . Στις 4 Σεπτεμβρίου 1957 ο τύπος εκτέλεσε την πρώτη υπερατλαντική πτήση ενώνοντας τη Μόσχα με τη Νέα Υόρκη και πετώντας με δύο πληρώματα τα οποία εναλλάσσονταν με συνολικά τρεις ενδιάμεσους σταθμούς ανεφοδιασμού : Λονδίνο , Κέφλαβικ ( Ισλανδία ) και Goose Bay ( Καναδά ). Να σημειωθεί ότι το Tu-104 ( έκδοσης Β ) είχε εμβέλεια περί τα 2.750 χιλιόμετρα , ήταν δηλαδή ελαφρά ανώτερο από το Comet 1 ( 2.400 χλμ .), αλλά σημαντικά πίσω από τη διάδοχη έκδοση του Comet 4 ( 5.190 χλμ .) και φυσικά υποδεέστερο από το Boeing 707 που διέθετε ακόμη μεγαλύτερη εμβέλεια . Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 το Tu-104 συνέδεσε την ΕΣΣΔ με διηπειρωτικούς προορισμούς όπως Οτάβα , Πεκίνο , Δελχί κ . λπ . Η CSA , κρατικός αερομεταφορέας της Τσεχοσλοβακίας , ήταν και ο μόνος -πλην της Aeroflot- πολιτικός χρήστης του Tu-104 . Αποκτήθηκαν έξι αεροσκάφη ( τέσσερα νέα και δύο μεταχειρισμένα ) εκ των οποίων τρία πέταξαν μέχρι το 1974 οπότε και αποσύρθηκαν , με το ένα να αναπαύεται ως στατικό έκθεμα σε στρατιωτικό μουσείο στην Πράγα και τα άλλα δύο σε ρόλο … bar-restaurant ! Ενδεικτικό της επιτυχίας του τύπου ήταν ότι το 1959 ένα Tu-104 χρησιμοποιήθηκε από το μεγάλο αγγλικό πρακτορείο διακοπών Lunn Poly ( που αργότερα μετονομάστηκε σε Thomson και στις μέρες μας αποτελεί τμήμα του TUI ) για να εκτελέσει δώδεκα εκδρομικές πτήσεις προς Ρωσία διαφημίζοντας το σύντομο ταξίδι διάρκειας 4,5 ωρών ! Το 1960 το ένα τρίτο των επιβατών της Aerflot μεταφέρονταν με Tu-104 και υπολογίζεται ότι στα δέκα πρώτα χρόνια της υπηρεσίας του ο τύπος μετέφερε πάνω από 28 εκατομμύρια επιβάτες . Το 1961 παραδόθηκε το τελευταίο Tu-104 ( CCCP-42508 ) ολοκληρώνοντας την παραγωγή με 201 μονάδες , συμπεριλαμβανομένων και των δύο πρωτοτύπων πτητικών και στατικών δοκιμών . Η δεκαετία του 1960 ήταν η « χρυσή εποχή » του Tu-104 , αν και ο τύπος κλήθηκε να προσφέρει τις υπηρεσίες του και την επόμενη δεκαετία . Στο μεταξύ η Aeroflot είχε εντάξει νέα αεριωθούμενα , Tupolev ( Tu-124 , 134 , 154 ) και άλλων οίκων ( Il-62 , Yak 40 ), όλα με τους οικονομικότερους κινητήρες turbofan που υπερείχαν έναντι των turbojet . Ωστόσο , σημαντικός αριθμός Tu-104 υπηρετούσε ακόμη
118 05 / 2015