ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ
Antonov/HESA An/IrAn-140
υποστεί αστοχία του ηλεκτρικού συστήματος. Σε ένα άλλο
περιστατικό στις 12 Οκτωβρίου 2005, ένα IrAn-140 της
Safiran Airlines πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση στο Αράκ ύστερα από αστοχία κινητήρα (βλάβη τού συστήματος ελέγχου καυσίμου) με αποτέλεσμα να βγει από
τον διάδρομο. Στο συμβάν δεν υπήρξαν σοβαροί τραυματισμοί και το αεροσκάφος επισκευάστηκε για να χρησιμοποιηθεί ως εταιρικο μοντέλο δοκιμών από την HESA (ακινητοποιήθηκε τελικά σε άλλο περιστατικό). Λίγους μήνες
αργότερα, στις 23 Δεκεμβρίου 2005 ένα An-140-100 της
Azerbaijan Airlines που εκτελούσε την Πτήση 217 συνετρίβη στην Κασπία Θάλασσα αμέσως μετά την απογείωσή
του από το Μπακού, σκοτώνοντας τους 23 επιβάτες και το
πλήρωμα. Η διερεύνηση απέδειξε ότι οι γυροσκοπικές διατάξεις που τροφοδοτούσαν τα όργανα παρείχαν λανθασμένες πληροφορίες στάσης και διεύθυνσης, οδηγώντας
τον πιλότο να βάλει το αεροπλάνο σε απώλεια στήριξης.
Στη συνέχεια του συμβάντος η Azerbaijan Airlines επέστρεψε άλλο ένα νοικιασμένο An-140 στην Antonov και
τερμάτισε τη διαδικασία αγοράς επιπλέον αεροσκαφών.
Ένα ακόμη IrAn-140-100 συνετρίβη στις 15 Φεβρουαρίου
2009 στη διάρκεια εκπαιδευτικής πτήσης τής HESA (βλέπε παρακάτω).
Από την Antonov στο Ισταφάν
Το εργοστάσιο της HESA (που ιδρύθηκε το 1975) στο Σαχίνσαχρ του Ισταφάν κατασκευάστηκε από την Bell για την
παραγωγή κατόπιν αδείας του Bell 214, ενός μοντέλου
που είχε εξελιχθεί από την αμερικανική εταιρεία ειδικά
για τις ιρανικές ανάγκες, στα πλαίσια των μεγαλεπήβο98
02/2015
Το μοιραίο
αεροσκάφος
(EP-GPA) του
περιστατικού
της 10ης
Αυγούστου
2014 με τα
«χρώματα» της
HESA Airlines.
(φωτογραφία W.
Mehrad)
λων εξοπλιστικών σχεδίων τού σάχη Ρεζά Παζλεβί. Το Ιράν παρήγγειλε τότε
287 Bell 214A από την αμερικανική γραμμή παραγωγής με προοπτική να παραχθούν 50 επιπλέον 214Α και 350 βελτιωμένα Bell 214ST στο Σαχίνσαχρ. Η
κατασκευή τού εργοστασίου ξεκίνησε το 1978, αλλά οι αυξημένες ιρανικές
ανάγκες οδήγησαν σε ταχύτερες και περισσότερες παραδόσεις από τις ΗΠΑ.
Η ισλαμική επανάσταση του 1979 ανέκοψε τις εξελίξεις, αν και το Ιράν απέκτησε συνολικά 326 Bell 214 (συμπεριλαμβανομένων και 39 Bell 214C),
πριν από την αναστολή των παραδόσεων το 1979. Το εργοστάσιο όμως είχε
κατασκευαστεί μόνο σε ποσοστό 30% περίπου, ενώ έλλειπαν και βασικές
υποδομές που θα παρέδιδε η Bell. Η εγκατάσταση περιέπεσε σε αχρηστία
για το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 80, αλλά στη συνέχεια έγινε το
κέντρο της ανασυγκρότησης της ιρανικής αεροπορικής βιομηχανίας. Υλοποίησε πολλά από τα ιρανικά προγράμματα ανακατασκευής και τροποποίησης
του παλαιού αμερικανικού υλικού παρατείνοντας τη ζωή του ή δημιουργώντας υβριδικά μοντέλα γύρω από το Bell 206 (Shahed-274/-278/-285 ή το
«επιθετικό» Zafar 300) και το Northrop F-5 (Azarakhsh και Saeqeh). Κατασκεύασε επίσης πρωτότυπα διαφόρων προγραμμάτων όπως τα εκπαιδευτικά
Dorna και Shafaq, UAV, UCAV κ.ά.
H σχέση τού An-140 και της HESA ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 90,
για να εξελιχθεί σε ένα από τα πλέον φιλόδοξα ιρανικά σχέδια, πριν τελικά
καταρρεύσει. Η Antonov είχε προχωρήσει στην ανάπτυξη του αεροσκάφους
ως αντικαταστάτη του An-24, τόσο για στρατιωτική όσο και πολιτική χρήση,
όπως και ο προκάτοχός του. Ο τύπος βασίστηκε σε ελικοστροβίλους TV3117VMA-SBM1, έκδοση του αξονοστροβίλου TV3-117, που από το 1974 έχει
τοποθετηθεί στο 95% των ελικοπτέρων τής Mil και Kamov επιδεικνύοντας
αντοχή και επιδόσεις σε μεγάλο φάσμα συνθηκών χρήσης, υψηλή αξιοπιστία
κα ι επιχειρησιακή ευελιξία. Το αεροπλάνο μπορούσε να μεταφέρει 52 επιβάτες και αποσκευές ή και φορτίο (COBI) στην (ταχείας αναδιαμόρφωσης και
ενισχυμένου δαπέδου) καμπίνα με φόρτωση παλετών από πλευρική θύρα.
Το An-140-100 ήταν η πρώτη εξελικτική έκδοση με ελαφρά μεγαλύτερο εκ-