150
και οι κήποι των σπιτιών γέμισαν με κληματαριές και οπωροφόρα δέντρα. Καθαριότητα παντού, κάτι που οι ντόπιοι θεωρούσαν έγκλημα [!] αφού συνήθως πλένονταν τη Λαμπρή. Με πρωτόγονα μέσα, χρωματισμένα κουτιά και τενεκέδες ξεπήδησαν ωραία λουλούδια, ασβεστωμένοι χώροι, χειροποίητα είδη νοικοκυριού, αξιοποίηση των φρούτων της τοπικής παραγωγής, για κατασκευή εκλεκτών γλυκισμάτων και φαγητών... Στις γραφικές αυτές γειτονιές σχεδόν κάθε βράδυ στα μικρά μαγαζάκια τους συγκεντρώνονται οι άντρες και πίνοντας κρασί προσπαθούν να ξεχάσουν τον πόνο τους, τραγουδώντας νοσταλγικά τους ρυθμούς της Μ. Ασίας. Ήταν όλοι αγαπημένοι...
Ο τόπος είδε νέα επαγγέλματα, τεχνίτες και ειδικότητες που λίγο-λίγο μια σκληρή κοινωνία, όσο και να έδειχνε την αδιαφορία της, αναγκάσθηκε από τις συνθήκες της ζωής να τα αποδεχθεί. “Όταν φυτεύαμε σουλτανίνες, οι ντόπιοι μας περιγελούσαν. Όταν όμως αρχίσαμε να τρυγάμε, μας κοιτούσαν αποσβολωμένοι. Τότε εμείς παίρναμε τους ντόπιους για εργάτες”, μας διηγήθηκε ένας Μικρασιάτης.
Μια ντόπια κοινωνία, που δεν γνώριζε να τιμά ούτε τους νεκρούς της, έμαθε πράγματα και αποδέχθηκε έθιμα, πολιτιστικά στοιχεία και συνήθειες που προάγουν τον άνθρωπο. Οι κατατρεγμένοι πρόσφυγες δεν ήρθαν γυμνοί. Έφεραν και επέβαλαν τον πολιτισμό τους. Έπεισαν ότι η ζωή έχει και άλλες αξίες. Φορείς φιλελεύθερων αντιλήψεων και πολιτιστικών αξιών, οι πρόσφυγες αναδεικνύουν πλήθος σημαντικών προσωπικοτήτων σε όλους τους τομείς. Έβαλαν παντού τη σφραγίδα τους. Ο Σπύρος Μαρκεζίνης είπε ότι: “Το 1922 γεννήθηκε η νέα Ελλάδα και οι πρόσφυγες υπήρξαν το νέο αίμα της”.
Ρωτήστε, σήμερα, τη νεολαία μας και με τρόμο θα διαπιστώσετε πόσα λίγα πράγματα γνωρίζουν για τις πιο σημαντικές ιστορικές περιόδους. Για την Επανάσταση του 1821 ή για το Έπος του ’40 ή ακόμη και για τη νεότερη ιστορία μας, όπως για την εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου.