148
κομμάτι της ιστορίας μας:
“Οι πρόσφυγες ήρθαν στη Γαστούνη με τα τρένα από τον Πειραιά και την Πάτρα. Ανθρώπινα ράκη. Αντιμετωπίστηκαν ως κακή αρρώστια που έπληξε τον τόπο. Δεν ήταν δυνατόν βέβαια να ξεπεραστεί η παλιά νοοτροπία, “το παράδοξον σύστημα ξενηλασίας”, που γράφει ο Τ. Κανδηλώρος, να μη δέχονται οι Γαστουναίοι αυτούς που έρχονταν να εγκατασταθούν στο τόπο τους και να ζήσουν.
Ήρθαν πρόσφυγες από διάφορες περιοχές της Μ. Ασίας, όπως: Μαγνησία, Ναζλί, Μήλασα, Μερσίνα, Ταρσό, Κιλικία, Αιτωλία, Κιρκιντζί, Καισλάρ, Κυδωνιές, Σεβδίκιοϊ, Χορόσκια, Αλή Αγά, Βρύουλα, Βοϊνάκιο, Βουρνόβα, Πέργαμο, Φιλαδέλφεια, Γιαγιάσκιοϊ, Καισάρεια, Καράμπουρνα, Πόντο [Σαμψούντα, Τραπεζούντα] κ.α. ...
Συνολικά στη Γαστούνη αφίχθησαν περίπου 880 οικογένειες, οι οποίες κατανεμήθηκαν από το Συνεταιρισμό Προσφύγων...
Σε όλους αυτούς διατέθηκαν 241 άλογα, 191 άροτρα, 140 κάρα, 1186 μικρά αγροτικά εργαλεία, 43.615 οκάδες σπόρων, 73.549 οκάδες σίτου και 400.000 δρχ. δάνεια για καλλιέργειες.
Στην αρχή τοποθετήθηκαν πρόχειρα σε υπόστεγα, σε αποθήκες, σε αχυρώνες, σε μετόχια, σε καλύβες. Η Κοινότητα Γαστούνης τότε διέθεσε κάποια ποσά για βοήθεια. Αρχίζει ο αγώνας τους για εξεύρεση τροφής, για επιβίωση, για αποκατάσταση...
Δημιουργήθηκαν τελικά πέντε οικισμοί, στις παρυφές της Γαστούνης και στα χειρότερα σημεία, τα άχρηστα, για να μην ενοχλούνται ι ντόπιοι, οι οποίοι είχαν βάλει και όρια, στα οποία έπρεπε να κινούνται! Με τη διαμόρφωση της περιοχής τότε, τα σημεία αυτά ήταν απροσπέλαστα από την αγριότητα, νοσογόνες εστίες, στοιχειωμένα κατά τους ντόπιους: Αγγινάρα [περιοχή που οι αγκινάρες ήταν σαν δέντρα], Οικονόμου [περιοχή με το βαθύτερο έλος], Καλό Πηγάδι και Χονδρομάρα [περιοχές όπου διοχετεύονται τα νερά και λύματα της κατοικημένης περιοχής] και Σιδηροδρομικός Σταθμός [περιοχή που λεγόταν Αρβανιτόρουγα, γιατί κάποτε μόνο Αρβανίτες κρύβονταν εκεί].
Το κράτος εκπόνησε εκεί ρυμοτομικά σχέδια και μοίρασε οικόπεδα από 300