121
τους ήταν κι εδώ ενός έτους αλλά με το δικαίωμα της επανεκλογής πολλές φορές. Τέτοιοι στην Αθήνα ήταν οι δέκα στρατηγοί, όπως ο Περικλής, ο Φωκίων κ.α., καθώς και δέκα ταξίαρχοι, λοχαγοί, ίππαρχοι, φύλαρχοι και δεκάδαρχοι. Όταν βρίσκονταν σε εκστρατεία και η θητεία τους έληγε έκαναν εκλογές και οι οπλίτες αναδείκνυαν νέους αξιωματούχους έχοντας το δικαίωμα όλοι να μετέχουν ισότιμα στην διεκδίκηση της εξουσίας.
Στην εκτελεστική εξουσία ανήκαν, επίσης, οι αστυνόμοι των περιοχών, οι γεωμόροι, μετρονόμοι, αλλοθέτες κ.α., όλοι με κλήρωση.
Στην δικαστική εξουσία μετείχαν όλοι οι πολίτες. Πρώτου βαθμού δικαστές ήταν οι λεγόμενοι διαιτητές που εκλέγονταν σε κάθε περιοχή και ήταν άνω των εξήντα ετών. Πολίτες με πείρα, κύρος και αξιοπρέπεια που μπορούσαν να ρυθμίσουν τις αντιθέσεις των πολιτών και συνήθως ήταν τρεις που είχαν τη κοινή αποδοχή των αντιδίκων. Αυτά τα δικαστήρια θεωρούνταν Ειρηνοδικεία.
Η δεύτερη κατηγορία δικαστών ήταν οι αρεοπαγίτες που δίκαζαν βίαιες πράξεις και τους φονιάδες. Το σώμα των αεροπαγιτών ήταν μόνιμο και το συγκροτούσαν οι απερχόμενοι, κατ’ έτος, εννέα άρχοντες. Το αξίωμα θεωρείτο το επισημότερο.
Τέλος, το τρίτο και ανώτατο δικαστήριο ήταν της Ηλιαίας στο οποίο μετείχαν όλοι οι πολίτες, όπως σήμερα οι ένορκοι. Επειδή ήταν δύσκολο να μετέχουν όλοι σε κάθε δίκη κληρώνονταν ο ένας στους δέκα με ικανό αριθμό αναπληρωματικών. Για να μετέχει κάποιος πολίτης στη κλήρωση για ορκωτός δικαστής έπρεπε να ήταν πάνω από τριάντα ετών, να μην οφείλει στο δημόσιο και να μην έχει καταστεί άτιμος.
Το δικαστήριο της Ηλιαίας δίκαζε όλες τις μεγάλες ιδιωτικές και δημόσιες υποθέσεις. Η διεξαγωγή της δίκης γινόταν με την πρόσκληση του κατηγορούμενου υπό του ενάγοντος ενώπιον δύο μαρτύρων και η αγωγή [μήνυση] δινόταν στον πρόεδρο του δικαστηρίου εγγράφως. Εάν ο κατηγορούμενος δεν παρίστατο στη δίκη δικαζόταν ερήμην. Όταν όμως εμφανιζόταν, το δικαστήριο καλούσε να προκαταβάλει τα δικαστικά έξοδα ο κατήγορος κι εφόσον δικαιωνόταν τα έπαιρνε από τον καταδικασθέντα. Οι δικαστές κληρώνονταν λίγο πριν τη δίκη, ώστε να μη γνωρίζουν ούτε την