Το 1944 το 4 ο Συγκρότημα έδωσε αρκετές μάχες κατά των Γερμανών σε συνεργασία με το 15 ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ . Ένα από τα πέντε τάγματα που συγκροτούσαν το
4 ο Συγκρότημα ήταν και αυτό που έφερε το όνομα « Θανάσης Ζήκος » ( σ . σ . Έλληνας μειονοτικός που σκοτώθηκε στις μάχες του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού της Αλβανίας με τους ναζί κατακτητές ). Το τάγμα αυτό είχε συγκροτηθεί αποκλειστικά από Έλληνες μειονοτικούς . Την Άνοιξη του 1944 αποφασίστηκε η ανασυγκρότηση του Αλβανικού Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού και η μετατροπή των αντάρτικων σχηματισμών σε κανονικές στρατιωτικές μονάδες . Στο πλαίσιο αυτό συγκροτήθηκε η
8 η Ταξιαρχία από μικτά τμήματα . Από ορισμένα στελέχη αλλά και απλούς αντάρτες του τάγματος « Θανάσης Ζήκος » υπήρξαν έντονες αντιδράσεις με κύρια αιτιολογία ότι δεν έπρεπε να αφεθούν ακάλυπτες οι περιοχές της ελληνικής μειονότητας από ντόπιες εθνικοαπελευθερωτικές δυνάμεις . Μάλιστα μια αντιπροσωπεία από το τάγμα ζήτησε από τον ΕΛΑΣ να δεχτεί στις τάξεις του τους μειονοτικούς παρτιζάνους . Η
απάντηση από την ηγεσία του 15 ου Συντάγματος ήταν κατηγορηματικά αρνητική . Χαρακτήρισαν την ενέργεια « λιποταξία » , αντίθετη με το διεθνισμό και τους θύμισαν πως οι σύμμαχοι συνιστούσαν στις εθνικές μειονότητες να αγωνιστούν στα πλαίσια των χωρών που ζούσαν . Μετά από αυτή την άρνηση οι Έλληνες μειονοτικοί συνέχισαν κανονικά τη δράση τους στον Απελευθερωτικό Στρατό της Αλβανίας παίρνοντας μέρος και σε μάχες για την απελευθέρωση της Γιουγκοσλαβίας …
Βασική βιβλιογραφία
-- Γιώργου Μαργαρίτη « Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες- Στοιχεία για την καταστροφή των μειονοτήτων της Ελλάδας- Τσάμηδες- Εβραίοι », εκδόσεις Βιβλιόραμα . Η πιο ολοκληρωμένη ιστορική μελέτη για το θέμα των τσάμηδων .
-- Χέρμαν Φρανκ Μάγερ , « Αιματοβαμμένο Εντελβάις – Η 1 η Ορεινή Μεραρχία ,
το 22 ο Σώμα Στρατού και η εγκληματική τους δράση στην Ελλάδα , 1943-1944 » τ . Α΄ και Β΄ , εκδόσεις της Εστίας , με πολλά στοιχεία για τη συνεργασία των ενόπλων Τσάμηδων με τις γερμανικές δυνάμεις , τις συνεννοήσεις του ΕΔΕΣ με
το 22 ο Σώμα Στρατού της Βέρμαχτ και τις αναφορές των Βρετανών αξιωματικών συνδέσμων στο στρατηγείο του Ναπολέοντα Ζέρβα .
-- Ελευθερίας Μαντά , « Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου ( 1923-2000 ), εκδόσεις του ΙΜΧΑ .
-- Βασίλη Κραψίτη « Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας ».
-- Κώστα Ζάβαλη « Πολεμικό Οδοιπορικό ενός αγωνιστή », εκδόσεις « Σύγχρονη Εποχή » με πολλά στοιχεία για τη συμμετοχή της ελληνικής μειονότητας στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της Αλβανίας .