Ημεροδρόμος- Ειδικές εκδόσεις Ο αλβανικός μεγαλοϊδεατισμός και το «Τσάμικο» | Page 24

Όλες οι μαρτυρίες από οποιαδήποτε πλευρά κι αν προέρχονται συμφωνούν στην έκταση και στη βιαιότητα των θανατώσεων και κακοποιήσεων σε βάρος των μουσουλμάνων κατοίκων .
Επίλαρχος Γεώργιος Αγόρος , αρχηγός Τζουμέρκων και διοικητής του 3 / 40 Συντάγματος Ευζώνων από 27-12-1942 .
Πολλές εκατοντάδες -- ο αριθμός άγνωστος , αλλά ίσως πλησιάζει τα 500 άτομα -- θανατώθηκαν με τους πιο μαρτυρικούς τρόπους μέσα και γύρω από την πόλη . Η γενική κακοποίηση των γυναικών και η αρπαγή περιουσιών συμπλήρωσαν την εικόνα . Το απόγευμα της ίδιας ημέρας έφθασε στην πόλη ο ταγματάρχης Κρανιάς του
16 ου Συντάγματος του ΕΔΕΣ . Αποφάσισε την τιμωρία των « πρωταιτίων », δηλαδή την εκτέλεση 34 Τσάμηδων που είχαν επιβιώσει της σφαγής . Η απόφαση εφαρμόστηκε αμέσως » ( σ . σ . Στις εκλογές του 1950 ο Αριστείδης Κρανιάς εξελέγη βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδος με την Πολιτική Ανεξάρτητη Παράταξη του υφυπουργού Ασφάλειας της δικτατορίας Μεταξά , Κωνσταντίνου Μανιαδάκη ) .
Η Ελευθερία Μαντά που στηρίχθηκε κυρίως σε αναφορές αξιωματικών του ΕΔΕΣ αναφέρει για το ίδιο θέμα :
« Ο αλβανικός πληθυσμός που είχε παραμείνει στην πόλη και δεν είχε περάσει μαζί με τους υπόλοιπους τα σύνορα καταδιώχθηκε απηνώς , τα θύματα υπήρξαν δεκάδες , τα αλβανικά σπίτια λεηλατήθηκαν και παραδόθηκαν στις φλόγες και τζαμιά καταστράφηκαν . Για πέντε περίπου ημέρες στην πόλη επικράτησε το χάος και η καταστροφή . Δεκάδες γυναίκες και παιδιά κλείστηκαν στο σχολείο και μόνο χάρη στην παρέμβαση των αξιωματικών της Συμμαχικής Αποστολής και των Ελλήνων κατοίκων που δεν συμφωνούσαν με την τακτική των μονάδων του ΕΔΕΣ διασώθηκαν και αφέθηκαν μετά από ημέρες ελεύθεροι να εγκαταλείψουν το ελληνικό έδαφος και να περάσουν στην Αλβανία ».
Βρετανοί σύνδεσμοι : « Όργιο αντεκδίκησης »
Ο Βρετανός υπολοχαγός Ντ . Μπ . Μπέικον σε αναφορά του για την περίοδο 1.3.1944- 15.1.1945 , που υπάρχει στα βρετανικά δημόσιο αρχεία ( PRO ) σημειώνει πως « σε ένα όργιο αντεκδίκησης », οι αντάρτες του ΕΔΕΣ « λεηλάτησαν και κατέστρεψαν τα πάντα , πυρπολώντας και το γειτονικό όμορφο χωριό Μαργαρίτι ».
Ο Βρετανός σύνδεσμος αντισυνταγματάρχης Τόρρανς στην αναφορά του ( και αυτή από τα βρετανικά δημόσια αρχεία ) έγραψε ότι οι « Τούρκοι συμμορίτες » ( έτσι τους αποκάλεσε ) διέφυγαν με τα όπλα και τα ζώα τους στην Αλβανία . « Πήραν μαζί τους περίπου μισό εκατομμύριο πρόβατα και τουλάχιστον 3.000 άλογα (…) αφήνοντας πίσω μόνο τους ηλικιωμένους ».