ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑ
3Ο Γυμνάσιο Καβάλας
Σχολικό έτος 2014-2015
Συγγραφέας : Αντώνης Σαμαράκης (1919 – 2003)
Τίτλος : Το λάθος
Εκδοτικός οίκος : Γ.Κ Ελευθερουδάκης
Χρόνος έκδοσης : 1965
Είδος: αστυνομικό - πολιτικό μυθιστόρημα
1.Ο τόπος και ο χρόνος του βιβλίου δεν αναφέρονται και είναι απροσδιόριστοι, και
αυτό κάνει το μυθιστόρημα να έχει μια διαχρονική , οικουμενική αξία και να είναι
πάντα επίκαιρο.
Τα βασικά πρόσωπα είναι μόνο τρία και δεν έχουν ονόματα. Ο ανακριτής, ο οποίος
είναι απόλυτα έμπιστος του καθεστώτος , ο μάνατζερ, που τον αποκαλούν και
πράκτορα και ο ύποπτος.
Το κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι από την μία πλευρά ο ολοκληρωτισμός και πως
αντιμετωπίζει το καθεστώς τους πολίτες του και από τη άλλη ο απλός άνθρωπος και η
συμπεριφορά του.
2. Βιβλιοπαρουσίαση : Στο «καφέ Σπορ» συλλαμβάνεται αυθαίρετα ένας
άνθρωπος από την ειδική υπηρεσία. Θεωρείται ύποπτος για συνωμοτική δράση.
Ανακρίνεται και μεταφέρεται από έναν πράκτορα και έναν ανακριτή ως
αντικαθεστωτικός στο Κεντρικό της ειδικής υπηρεσίας . Κατά την διαδρομή το
αυτοκίνητο χαλάει και αναγκάζονται να το επισκευάσουν. Μέχρι να διορθωθεί η
υποτιθέμενη βλάβη ο ανακριτής και ο ύποπτος περνάνε μια ολόκληρη μέρα μαζί. Η
εικονική βλάβη του αμαξιού είναι το «Σχέδιο» που εφαρμόζεται δηλ. να έρθει κοντά
ο ανακριτής με τον ύποπτο ώστε αυτός να ομολογήσει.
Το σχέδιο είναι τέλεια οργανωμένο και υπολογισμένο. Ο πολίτης αντιμετωπίζεται
δήθεν φιλικά για να ομολογήσει ή να αποδράσει , οπότε θα αποδειχθεί η ενοχή του και
θα τιμωρηθεί. Ο διώκτης και ο διωκόμενος μοιράζονται κατά την διάρκεια της ημέρας
πολλές ανθρώπινες στιγμές όπως μια βόλτα στην πόλη , τις δύο κοπέλες και την
παραλία ,το ποδόσφαιρο , το λούνα πάρκ και την αγωνία στο σπίτι του μυστήριου .
Το λάθος είναι στο σχέδιο των ολοκληρωτικών καθεστώτων που ανατρέπει στο τέλος
τους υπολογισμούς τους , καθώς ο ανακριτής συνειδητοποιεί πως δεν έχει την δύναμη
να παραδώσει τον ύποπτο.
3. Οι κεντρικοί ήρωες είναι ο πράκτορας – μάνατζερ και ο πολίτης που θεωρείται
ύποπτος. Ο συγγραφέας δεν μας δίνει στοιχεία για την εμφάνιση τους , ενώ βλέπουμε
ότι αρέσει και στους δύο το σκάκι , τα ωραία κορίτσια και οι βιτρίνες. Είναι και οι δύο
ήσυχοι και απλοί άνθρωποι.
4. Ο τρόπος αφήγησης της ιστορίας έχει πολύ ενδιαφέρον. Η αφήγηση γίνεται σε
γ’ πρόσωπο και σε α’ πρόσωπο. Ο αναγνώστης παρακολουθεί το ίδιο γεγονός μέσα
από τρεις διαφορετικούς ανθρώπους. Πότε μιλάει ο ένας δεσμοφύλακας, πότε ο άλλος
και πότε ο ύποπτος. Έτσι ανακαλύπτουμε πόσο διαφορετικές και υποκειμενικές είναι
οι όψεις της πραγματικότητας από τρεις οπτικές γωνίες . Η πλοκή είναι πολύ
ενδιαφέρουσα και η γραφή πρωτότυπη . Η γλώσσα είναι απλή και απέριττη χωρίς
επιτηδευμένο ύφος.
5. Στο βιβλίο αυτό ο Σαμαράκης υμνεί την δύναμη της ανθρωπιάς και της
ελευθερίας και παρουσιάζει το ιδανικό της φιλίας. Όταν στο τέλος ο κρατούμενος
επιχειρεί να αποδράσει ο ανακριτής αντιδράει όχι όπως θα περιμέναμε. Το μη
αναμενόμενο αυτό τέλος δίνει στο μυθιστόρημα ένα μήνυμα ελευθερίας που είναι
ταυτόχρονα διδακτικό και ανθρωπιστικό.