vrouw, kiezen we toch vaak onbewust en automatisch voor het gedrag dat daarbij hoort. Het is een gewoonte geworden. We vertonen als het ware gedrag dat eeuwenoud is maar dat nu niet meer past in deze tijd. Maar omdat we zo geconditioneerd zijn door onze cultuur nemen we dit gedrag klakkeloos over van de vrouwen in ons eigen leven, onze moeder, grootmoeder, vriendinnen etc. Ik ging me afvragen: maar wie ben ik dan als authentiek mens als we allemaal op diezelfde manier ons hebben laten beïnvloeden? Ik schrok van die gedachte maar tegelijkertijd was het mijn grootste bevrijding.
Hoe bedoel je dat?
Ik ervaar het als een harnas om stereotype gedrag te vertonen, dat onbewust is. Ik wil altijd een keus hebben en het liefste een bewuste keuze. Daarbij komt ook dat ik zelf afwijk van de gebaande paden, ik heb bewust geen kinderen, ik heb momenteel geen partner en ik woon in een gebied in het oosten van het land dat vrij traditioneel is. Je merkt aan alles dat mensen dan vragen stellen en het vreemd vinden als je bijvoorbeeld alleen woont als vrouw. Mijn buren spreken bijvoorbeeld altijd over “jullie” als ze “mij” bedoelen. Zelfs hun 6-jarige dochtertje zei laatst aan de deur: ”er is een pakje bij jullie bezorgd voor ons." Vanuit een traditioneel wereldbeeld is het normaal dat je op mijn leeftijd getrouwd bent en kinderen hebt. Kinderen stellen daar de meest oprechte vragen over is mij al opgevallen en je ziet ook al heel snel hoe zij gevormd zijn door hun omgeving. Dit boeit mij mateloos. Ik zie het als een bevrijding dat ik kan zien dat wie ik ben, niet die beïnvloeding is van mijn omgeving maar iets dat dieper zit dan dat. Op het moment dat ik mijn conditionering doorzie en het laat, komt er namelijk ander gedrag tevoorschijn.
Ik leer vrouwen hoe die culturele en historische conditioneringen zijn opgebouwd, waar ze vandaan komen. Het geeft enorme vrijheid om te realiseren dat als ik denk dat iets aan mij ligt, zoals we meestal geneigd zijn om te denken, of dat we vinden dat we aan onszelf moeten werken omdat we iets niet fijn vinden aan onszelf, ik me kan afvragen of dit echt wel aan mij ligt of dat er een culturele conditionering aan ten grondslag ligt. Dat laatste is veel vaker aan de orde. Dat minnares-ding, de behoefte om begeerd te worden, zit ook in mij. Natuurlijk is het een uiterlijk gericht iets maar er zit een veel grotere context achter.
Met de intrede van het kapitalisme (zo tot eind 1940 in ons land) gingen mannen meer buitenshuis werken. Vrouwen moesten veel meer hun best doen om een welvarende man, die hen goede vooruitzichten kon bieden, aan de haak te slaan. Er ontstond een ware concurrentiestrijd onder vrouwen daarom. De mooiste, nobelste vrouw was in de ogen van de man een goede partij. De concurrentie is vandaag de dag nog steeds schrijnend zichtbaar onder vrouwen. Er komt positionering uit voort, iets waar ik veel over geschreven heb omdat het er altijd voor zorgt dat we denken vanuit het idee dat de ander minder, beter, anders, mooier of een slechter mens zou zijn. We kijken altijd door de ogen van een ander naar onszelf hiermee. Dat geeft vrouwen een achterstand ten opzichte van mannen. Ik ben geboeid naar volgende stappen in onze ontwikkeling van de mensheid. Dat klinkt groot. en ja, dat is het ook. Ik voel dat ik op het randje sta van waar ik ben als mens, ik daag mezelf uit om steeds de beste nieuwste versie van mezelf te zijn. Als het gaat over pioniersschap heb ik het daarover. Dat we tot zoveel in staat zijn, maar we meestal maar een slap aftreksel van onszelf laten zien. Ik ontdekte dat ook bij mezelf. Tot ik als het ware mezelf kon ontmantelen en naast persoonlijke ontwikkeling me veel meer ben gaan richten op de collectieve ontwikkeling waar ik onderdeel van uitmaak. Eerlijk gezegd vind ik het veel boeiender.
Hoe ben je op dit spoor gekomen?
Een aantal jaren geleden maakte ik kennis met Elizabeth Debold. Zij is een bekende Amerikaanse ontwikkelingspsychologe. We zaten samen in een spirituele beweging en kwamen elkaar tegen tijdens een retraite in Amerika. Zij is een aantal jaren mijn leraar geweest en heeft me zulke onvoorstelbare dingen geleerd die ik nog nergens anders had gehoord of geleerd. Mijn vrouw zijn en mijn leiderschap zijn ermee in een totaal ander daglicht komen te staan. Sindsdien is zij een groot inspirator voor me. Mijn leven veranderde in alle opzichten. Ik werd daadkrachtig, wilde steeds meer leren en ik kwam in een creatieve flow terecht waar ik sindsdien niet meer uit ben gekomen. Tot op de dag van vandaag ben ik onophoudelijk geïnspireerd. Toen ik weer in Nederland kwam, heb ik me voorgenomen dat ik vrouwen in Nederland wilde leren wat ik zelf had ondervonden: hoe je vrij kunt zijn van allerlei onbewuste belemmeringen die niets met jou te maken hebben en hoe je dan vanuit dat creatieproces naar voren kunt stappen en je plek vindt in de wereld.
Je schrijft nu ook een boek hierover?
Momenteel schrijf ik aan mijn boek ‘Pionierend leiderschap, de creatieve uitdaging voor ons menselijk bestaan’. Het is gebaseerd op mijn eigen ervaringen, maar ook op die van talloze andere pioniers die ik heb mogen interviewen. Het wordt een boek waarbij ik de drie C’s uitleg: context, cultuur en creatie. Met context bedoel ik dat je altijd als het gaat over ontwikkeling moet kijken naar het moment waar je staat, vanuit verleden heden en toekomst. Zou je niet kijken naar het verleden dan ben je geneigd als postmodern mens alleen maar uit te gaan van je ervaring in het hier en nu en je erg veel over het hoofd ziet, terwijl we veel complexere wezens zijn dan dat. Het wordt meer boeiend als je ook kunt zien dat waar je nu staat, het gevolg is van allerlei sprongen in bewustzijn die we al gemaakt hebben als mensheid. Ik ben het leven daardoor veel meer gaan waarderen. Het geeft veel meer verdieping.
WWW.PIONIERSMAGAZINE.NL