Bölüm I: Ulusal Düzeyde Sorumlu Vergicilik
Yönetmelik ile uygulamaya ilişkin
usul ve esaslar belirlenmiştir.ix Söz
konusu yasal düzenlemeler, yönetmelik
hükümleri ve çıkarılmış tebliğlerx
çerçevesinde uygulama aşağıdaki şekilde
yürütülmektedir.
Özelge İçin Başvurulacak Makam
Gelir İdaresi Başkanlığı, toplanılan
vergi gelirleri açısından görece önemli
ve büyük görülen 29 ilde vergi dairesi
başkanlığıxi olarak, diğer illerde ise
defterdarlık şeklinde örgütlenmiştir.
Özelge taleplerinin doğrudan başkanlığa
yapılması mümkün olmayıp taşrada
belirtilen bu birimlere başvurulması
gerekmektedir. Bu çerçevede
mükelleflerin özelge talepleri gelir vergisi
veya kurumlar vergisi bakımından sürekli
mükellefiyetin bulunduğu ildeki vergi
dairesi başkanlıklarına yapılmaktadır. Vergi
dairesi başkanlığı bulunmayan illerde
ise söz konusu başvuru defterdarlıklara
yapılmaktadır.xii Sürekli mükellefiyeti
bulunmayan diğer mükellef veya vergi
sorumlularının ise özelge temin etmek
için ikametgâh veya kanuni merkezlerinin
bulunduğu ildeki vergi dairesi başkanlıkları
yoksa defterdarlıklara başvurmaları
gerekmektedir. Ülkemizde ikametgâhı
veya kanuni merkezi bulunmayanlar
ise Ankara, İstanbul ve İzmir Vergi
Dairesi başkanlıklarından herhangi birine
başvurabilecektir.
Özelge Talebinde
Bulunabilecek Olanlar
Yasa hükmünde sadece mükelleflerin
özelge talebinde bulunabilmesi
öngörülmüştür. Oysa vergi kanunlarında
yer alan ödevler sadece mükelleflere
düşmez. Vergi sorumluları verginin
ödenmesi açısından vergi dairesine
karşı sorumlu tutulmuştur. Ayrıca
küçükler ve kısıtlılar ile tüzel kişiliği
olmayan kuruluşların mükellef veya vergi
sorumlusu olmaları hâlinde, bunlara
düşen ödevler de kanuni temsilcileri
tarafından yerine getirilmektedir.
Yönetmelikle yapılan düzenleme ile söz
konusu sıkıntılar giderilmiş olup mükellef
ve vergi sorumlularının yetki belgesine
sahip kanuni temsilcileri veya vekilleri
özelge talep edebilecektir. Ayrıca mükellef
ve vergi sorumlularının vefat etmiş olması
hâlinde, bunların mirasçılarının üzerlerine
düşen görevlerin yerine getirilmesi için
özelge istemeleri imkan dâhilindedir.xiii
Özelge Verilmeyen Durumlar
Vergi idaresinin mükelleflerin vergisel
ödevlerini yerine getirirken yaşadıkları
tereddütleri gidermek üzere onları
aydınlatmak ve yapacakları işlemler
konusunda yol göstermek gibi bir görevi
olmasına karşın, yasal veya idari açıdan
sakınca gördüğü bazı durumlarda özelge
vermekten kaçınabilmektedir.xiv
Vergi Mahremiyetini İhlal Eden Durumlar
Maliye Bakanlığı personelinin görevlerini
yaparken edinmiş olduğu mükelleflerin
vergiye yönelik bilgilerinin güvenliği ve
mahremiyeti konusunda çok hassas ve
dikkatli bir şekilde davranmaları beklenir.
Kanunla belirlenmiş çok istisnai durumlar
haricinde söz konusu bilgilerin açıklanması
ve şahsi çıkar elde edecek şekilde
kullanımı suçtur. Bu nedenle mükelleflere,
üçüncü kişilerin vergisel durumları
hakkında bilgi vermek ve açıklamalarda
bulunmak mümkün değildir.
Vergi İncelemesinde Olan Konular
Vergi inceleme elemanlarının yaptıkları
vergi incelemeleri sonucunda mükellef
tarafından yapılan işlemleri düzenledikleri
vergi inceleme raporunda eleştirmesi
hâlinde, söz konusu raporların yasalara,
tebliğlere, sirkülerlere ve muktezalara
uygunluğu rapor değerlendirme
Mükellef İzahat Taleplerinin Cevaplandırılmasına Dair Yönetmelik 28.08.2010 Tarih ve 27686 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Konuya ilişki olarak sırasıyla 400 ve 425 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri yayımlanmıştır.
xi
29 İlde Vergi Dairesi Başkanlıklarının Kurulmasına Dair 2005/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, 06.07.2005 Tarih ve 25867 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanmıştır.
xii
Mükellef İzahat Taleplerinin Cevaplandırılmasına Dair Yönetmelik, Madde 10
xiii
Mükellef İzahat Taleplerinin Cevaplandırılmasına Dair Yönetmelik, Madde 9
xiv
Mükellef İzahat Taleplerinin Cevaplandırılmasına Dair Yönetmelik, Madde 8
ix
x
Sorumlu Vergicilik
67