Bölüm I: Ulusal Düzeyde Sorumlu Vergicilik
Ancak ulusal seviyede çözümlenemeyen
veya çözümlenemeyeceği anlaşılan
çifte vergilendirme ihtilafları için
karşılıklı anlaşma usulünün kullanılması
mükelleflere önemli faydalar sağlayacaktır.
Ayrıca Türk vergi idaresinin somut olaylar
üzerinden diğer ülke vergi idareleriyle
istişare ederek bazı sonuçlara ulaşması
yerel yorumların uluslararası yorumlarla
entegre olmasını hızlandıracaktır.
Bunlarla sınırlı olmamakla birlikte
aşağıdaki tabloda yer alan konular, karşılıklı
anlaşma usulüyle çözümlenebilecek
ihtilaflara örnekler verilebilir:
Karşılıklı Anlaşma Usulüyle
Çözümlenebilecek İhtilaflar
• Hangi ülkede mukim olunduğu
• İşyeri oluşup oluşmadığı
• Gerçek lehdar tespiti ve çifte vergilendirmeyi
önleme anlaşmalarının uygulamasında muvazaa
• Yönetim ücreti gibi isimlerle adlandırılan grup içi
hizmetlerin gayri maddi hak olarak nitelendirilmesi
• Dar mükellef kurumlar tarafından elde edilen
serbest meslek gelirlerinin vergilemesinde esas
alınan 12 aylık kesintisiz dönemde 183 gün veya
6 aydan fazla Türkiye’de kalma şartının tespitinde
adam gün sayısı formülünün uygulanması ve
Türkiye’de kalmanın nasıl belgeleneceği
• Dar mükellef şube kazançlarının ana merkeze
aktarılan tutarı üzerinden stopaj yapılıp
yapılmayacağı
• Sermaye, kredi ve hibrit kredi
değerlendirmelerindeki farklılıklar
Potansiyel Vergi İhtilaflarının İdari
Yollarla Çözümü
Mükellefler bazı durumlarda beyanlarında
yapmış oldukları yanlışlık veya eksiklikleri
henüz vergi ihtilafı doğmadan düzeltmek
isteyebilirler. Vergi ihtilafları genellikle
vergi idaresi ile mükellef arasındaki yorum
farkından kaynaklandığı için potansiyel
yorum farkının ve rgi incelemesinde
ortaya çıkmasını beklemeden başvuru
üzerine idari aşamada değerlendirilerek
ve/veya tartışılarak çözülmesi yerinde
olacaktır. Mevzuatımızda bu konuda
yapılan düzenlemeler pişmanlık, peşin
fiyatlandırma anlaşması ve özelge
uygulamalarından oluşmaktadır.
Pişmanlık
Pişmanlık mükellefin işlediği suçu ilgili
yerlere kendiliğinden bildirerek suçun
sonuç unsurunun gerçekleşmesinin
önlemesi nedeniyle vergi ziyaı cezasından
ve kaçakçılık hapis cezasından kurtulması
sonucunu doğuran bir etkin pişmanlık
kurumudur.13
Beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı
cezasını gerektiren fiilleri işleyen
mükelleflerle bunların işlenişine iştirak
eden diğer kişilerin kanuna aykırı
hareketlerini ilgili makamlara pişmanlık
dilekçesiyle haber vermesi hâlinde,
haklarında aşağıda yazılı kayıt ve şartlarla
vergi ziyaı cezası kesilmez:
1. Mükellefin durumu haber verdiği
tarihten önce bir muhbir tarafından
herhangi resmi bir makama dilekçeyle
veya şifahi beyanı tutanakla belgelemek
suretiyle haber verilen husus hakkında
ihbarda bulunulmamış olması (Dilekçe
veya tutanağın resmi kayıtlara geçirilmiş
olması şarttır.)
2. Haber verme dilekçesinin yetkili
memurlar tarafından mükellef nezdinde
herhangi bir vergi incelemesine başlandığı
veya olayın takdir komisyonuna intikal
ettirildiği günden evvel (Kaçakçılık
suçu teşkil eden fiillerin işlendiğinin
tespitinden önce) verilmiş ve resmi
kayıtlara geçirilmiş olması
3. Hiç verilmemiş olan vergi
beyannamelerinin mükellefin haber
verme dilekçesinin verildiği tarihten
başlayarak 15 gün içinde tevdi olunması
Sorumlu Vergicilik
55