Bölüm I: Ulusal Düzeyde Sorumlu Vergicilik
Uzlaşma görüşmesi yetkili uzlaşma
komisyonu ile mükellef arasında
gerçekleşir. Uzlaşma komisyonları
uzlaşmanın yapılacağı yerde vergi dairesi
başkanlığı bulunup bulunmamasına ve
tarhiyatın tutarına göre teşkil olmaktadır.
Buna göre uzlaşma komisyonları; vergi
dairesi uzlaşma komisyonu, defterdarlık
uzlaşma komisyonu, vergi dairesi
başkanlığı uzlaşma komisyonu, vergi
daireleri koordinasyon uzlaşma komisyonu
ve merkezi uzlaşma komisyonu olmak
üzere beş grupta sınıflandırılmaktadır.
Uzlaşma komisyonlarının uzlaşabilecekleri
vergi miktarına ilişkin yetki sınırları
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile
belirlenmektedir.
uzlaşılan dönem için aynı konuda yeniden
inceleme yapılarak cezalı vergi tarhiyatı
yapılamaz.
Uzlaşma sırasında mükellef isterse
bağlı bulunduğu meslek odasından bir
temsilci ve 3568 sayılı Kanun’a göre
yetkilendirilmiş bir yeminli mali müşavir
veya serbest muhasebeci mali müşavir
bulundurabilir. Temsilcinin avukat olması
şart olmayıp noterde düzenlenen ve
“uzlaşmaya girmeye yetkili” ifadesini
taşıyan vekâletname sahibi herkes
temsilen uzlaşmaya girebilir.
Tarhiyat Öncesi Uzlaşma
Tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına vergi
incelemeleri sonucunda bulunan matrah
ve matrah farkları üzerine salınacak vergi,
resim ve harçlar ile bunlara ilişkin olarak
kesilecek vergi ziyaı cezası ve tarhiyat
sonrası uzlaşmadan farklı olarak genel
usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları
girmektedir. Tanımdan da anlaşılacağı
üzere tarhiyat öncesi uzlaşmaya vergi
incelemesinin bitmesinden sonra
vergi veya ceza tarhiyatı yapılana kadar
başvurulabilir. Vergi incelenmesine
dayanmayan vergi ve cezalar için tarhiyat
öncesi uzlaşmaya başvurulamaz.
Tarhiyat öncesi uzlaşma talebinin
uzlaşma tutanağında yer alması ilgili
merciye yapılmış başvuru yerine geçer.
Tarhiyat öncesi uzlaşma görüşmeleri,
vergi incelemesini yapan denetim
elemanlarından oluşturulan uzlaşma
komisyonu ile mükellefler arasında
gerçekleşir. Uzlaşma komisyonunda
incelemeyi yapan inceleme elemanı
görev alamaz. Uzlaşma sırasında
mükellef isterse bağlı bulunduğu meslek
odasından bir temsilci ve 3568 sayılı
Kanun’a göre yetkilendirilmiş bir yeminli
mali müşavir veya serbest muhasebesi
Uzlaşma sağlanır ise düzenlenen
tutanağın bir nüshası mükellefe derhal
verilir ve bu an itibariyle ödenecek vergi
ve ceza tebliğ edilmiş ve tahakkuk etmiş
sayılır. Bu tarihten itibaren bir ay içinde
ödeme yapılır. Uzlaşılan vergi üzerinden
ayrıca normal vade tarihinden uzlaşma
tutanağının imza tarihine kadar gecikme
faizi hesaplanır. Üzerinde uzlaşmaya
varılan vergi ve cezanın süresinde
ödenmemesi uzlaşmanın geçersiz
sayılmasını gerektirmez.
Uzlaşma gerek mükellef gerek idare
açısından kesindir. Üzerinde uzlaşılan
ve tutanak ile tespit edilen hususlar
hakkında dava açılamayacağı gibi hiçbir
mercie şikâyette bulunulamaz. İdare de
Uzlaşma sağlanamadığı durumlarda dava
açma süresi geçmiş veya 15 günden
az kalmış ise 15 gün içinde dava açma
yoluna gidilebilir. Mükellef aynı zamanda
dava açma süresi içinde VUK’un 376’ncı
maddesinde düzenlenen cezalarda
indirim hükümlerinden yararlanabilir.
Uzlaşmanın vaki olmadığı durumda
uzlaşma komisyonunun son teklifi
tutanağa yazılır. Mükellefin dava açma
süresinin sonuna kadar son teklifi kabul
ettiğini yazı ile bildirerek uzlaşmadan
yararlanabilir.
Sorumlu Vergicilik
51