KPMG Turkey Publications | Page 58

Bölüm I: Ulusal Düzeyde Sorumlu Vergicilik Vergi İhtilaflarının Barışçıl Yollarla Çözümü Hakan Orhan Şirket Ortağı, Vergi Bölümü Anayasa’dan kaynaklanan ve kanunla belirlenmiş şartlara bağlı olan vergi toplama hakkının kullanımı ve vergi ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmesi konusunda kimi zaman ihtilaflar meydana gelebilmektedir. Bu ihtilaflar genel olarak vergi mevzuatının taraflarca yanlış uygulanması nedeniyle vergi ve ceza işlemlerinde tarafların karşı karşıya gelmesinden kaynaklanmakta, önemli bir kısmı da sonradan gerçekleştirilen vergi incelemeleri neticesinde yapılan cezalı vergi tarhiyatlarından doğmaktadır. Vergi ihtilafı doğuran hususlardan biri de vergi ödevlerinin yerine getirilmemesidir. Ancak sel, deprem, yangın gibi bazı mücbir sebeplerin varlığı durumunda vergi ödevlerinin yerine getirilmesi için ilave süreler verilebilmektedir. Vergi ihtilaflarının yargı aşamasında veya idari aşamada çözümü mümkündür. İdare vergi kanunlarından kaynaklanan hak ve yetkilerini kullanmak için çoğu zaman dava yoluna gitmeye ihtiyaç duymaz. Zira idare, hukuka uygunluk karinesinden yararlanarak tek yanlı ve re’sen icra edilebilir idari işlemler yaratabilir. Bununla birlikte mükellefler idarenin her türlü eylem ve işlemine karşı dava açarak idari yargıdan vergi ihtilaflarının çözümünü isteyebilirler. Buna vergi ihtilaflarının dava yoluyla (yargı aşamasında) çözümü denir. Ülkemizde yargıda hükmün kesinleşmesi davadan davaya değişmekle birlikte genellikle iki ü ç yıl sürmekte, bu süreyi aşan durumlarla da karşılaşılabilmektedir. Dava yoluna gitmek mükellefler açısından önemli bir emek, zaman ve maddi kaynak ihtiyacını beraberinde getirmekle birlikte hükmün lehe olacağının garantisi de yoktur. İdare açısından bakıldığında da ihtilafın hızla çözülmesi ve tahsilatın yapılması önem arz etmektedir. Bu nedenlerle mevzuatımızda vergi ihtilaflarının dava yoluna götürülmeden idari aşamada barışçıl yollarla çözümüne imkân tanıyan bazı müesseseler geliştirilmiştir. Vergi ihtilaflarının idari yollarla çözümü, dava yoluyla çözümüne göre çok daha hızlı ve pratik olduğu söylenebilir. İhtilafların barışçıl yollarla Sorumlu Vergicilik 45