Bölüm I: Ulusal Düzeyde Sorumlu Vergicilik
Kanun Önünde Eşitlik
Madde 10 – Herkes, dil, ırk, renk,
cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç,
din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım
gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.
Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir.
Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini
sağlamakla yükümlüdür. Bu maksatla
alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı
olarak yorumlanamaz.
Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife
şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul
ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik
ilkesine aykırı sayılmaz.
Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa
imtiyaz tanınamaz.
Devlet organları ve idare makamları bütün
işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine
uygun olarak hareket etmek zorundadırlar.
Mülkiyet Hakkı
Madde 35 – Herkes, mülkiyet ve miras
haklarına sahiptir.
Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla,
kanunla sınırlanabilir.
Mülkiyet hakkının kullanılması toplum
yararına aykırı olamaz.
Suç ve Cezalara İlişkin Esaslar
Madde 38 – Kimse, işlendiği
zaman yürürlükte bulunan kanunun
suç saymadığı bir fiilden dolayı
cezalandırılamaz; kimseye suçu işlediği
zaman kanunda o suç için konulmuş olan
cezadan daha ağır bir ceza verilemez.
Suç ve ceza zamanaşımı ile ceza
mahkûmiyetinin sonuçları konusunda da
yukarıdaki fıkra uygulanır.
Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik
tedbirleri ancak kanunla konulur.
Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar,
kimse suçlu sayılamaz.
Hiç kimse kendisini ve kanunda
gösterilen yakınlarını suçlayan bir
beyanda bulunmaya veya bu yolda delil
göstermeye zorlanamaz.
Kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulgular,
delil olarak kabul edilemez.
Ceza sorumluluğu şahsîdir.
Hiç kimse, yalnızca sözleşmeden
doğan bir yükümlülüğü yerine
getirememesinden dolayı özgürlüğünden
alıkonulamaz.
Ölüm cezası ve genel müsadere cezası
verilemez.
İdare, kişi hürriyetinin kısıtlanması
sonucunu doğuran bir müeyyide
uygulayamaz. Silahlı Kuvvetlerin iç düzeni
bakımından bu hükme kanunla istisnalar
getirilebilir.
Uluslararası Ceza Divanına taraf olmanın
gerektirdiği yükümlülükler hariç olmak
üzere vatandaş, suç sebebiyle yabancı bir
ülkeye verilemez.
Çalışma ve Sözleşme Hürriyeti
Madde 48 – Herkes, dilediği alanda
çalışma ve sözleşme hürriyetlerine
sahiptir. Özel teşebbüsler kurmak
serbesttir.
Devlet, özel teşebbüslerin milli
ekonominin gereklerine ve sosyal
amaçlara uygun yürümesini, güvenlik ve
kararlılık içinde çalışmasını sağlayacak
tedbirleri alır.
Çalışma Hakkı ve Ödevi
Madde 49 – Çalışma, herkesin hakkı ve
ödevidir.
Devlet, çalışanların hayat seviyesini
yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek
için çalışanları ve işsizleri korumak,
çalışmayı desteklemek, işsizliği önlemeye
elverişli ekonomik bir ortam yaratmak
ve çalışma barışını sağlamak için gerekli
tedbirleri alır.
Sorumlu Vergicilik
13