Bölüm II : Uluslararası Düzeyde Sorumlu Vergicilik
maddesinde de belirtildiği üzere usulden kasıt , 244 sayılı Kanun ile Anayasa ’ nın 90 ve 104 ’ üncü maddeleridir . Anayasa ’ nın 90 ’ ıncı maddesinin birinci paragrafında Türkiye Cumhuriyeti adına yabancı devletlerle ve milletlerarası kuruluşlarla yapılacak anlaşmaların onayının Türkiye Büyük Millet Meclisi ’ nin onaylamayı bir kanunla uygun bulmasına bağlı olduğunu , dördüncü fıkrasında ise Türk kanunlarına değişiklik getiren her türlü anlaşma için birinci fıkra hükmünün uygulanacağı yani TBMM ’ nin onayına sunulacağı belirtilmiştir . Ayrıca Anayasa ’ nın 90 ’ ıncı maddesinin son fıkrasında da usulüne göre yürürlüğe konulmuş uluslararası anlaşmaların kanun hükmünde olduğu ve bunlar hakkında Anayasa ’ ya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesi ’ ne başvurulamayacağı hüküm altına alınmıştır .
Bilgi Değişim Anlaşmalarının Kapsamı ve Uygulamaya İlişkin Konular
Bilgi Değişim Anlaşmalarının Kapsamı Türkiye ’ nin ada devletleriyle imzaladığı bilgi değişim anlaşmaları ; vergilerin tarhı , tahakkuku ve tahsilatı , vergi alacaklarının cebri icrası ve tahsilatı ve vergiyle ilgili sorunların incelenmesi veya takibatına ilişkin bilgileri kapsamaktadır . Bilgi değişim anlaşmalarının kapsayacağı vergiler ise tarafların kanunları uyarınca alınan her türlü vergiyi içermektedir . Dolayısıyla doğrudan vergilerin yanı sıra dolaylı vergiler de bu kapsamda değerlendirilmektedir . Örneğin Türkiye bir mükellefle ilgili olarak yapılacak bir KDV tarhiyatı nedeniyle anlaşmanın tarafı diğer ülkeden bilgi isteyebilecektir . Bu anlaşmalarla Türk vergi inceleme elemanları ilk defa anlaşmaya taraf olan diğer ülkeye giderek vergi incelemesi yapma imkânına sahip olmuştur .
“ Taraf ülkelerden biri kendi mükellefi hakkında bilgi istediği takdirde , karşı taraf kendi vergi amaçları bakımından böyle bir bilgiye ihtiyaç duyup duymadığı veya incelemeye konu olan işlemin kendi ülkesinde gerçekleşmesi hâlinde talepte bulunulan tarafın kanunlarına göre suç teşkil edip etmediğine bakmaksızın bilgi paylaşımında bulunmak zorundadır .”
Bilgi değişim anlaşmaları , bilginin talebe bağlı olarak değişimini içermekte olup taraflar otomatik olarak bilgi değişimine zorlanamamaktadır . Taraf ülkelerden biri kendi mükellefi hakkında bilgi istediği takdirde , karşı taraf kendi vergi amaçları bakımından böyle bir bilgiye ihtiyaç duyup duymadığı veya incelemeye konu olan işlemin kendi ülkesinde gerçekleşmesi hâlinde talepte bulunulan tarafın kanunlarına göre suç teşkil edip etmediğine bakmaksızın bilgi paylaşımında bulunmak zorundadır . Ayrıca bilgi değişimi anlaşmasının beşinci maddesi uyarınca taraflar ancak yetkili makamları söz konusu bilgiye başka yollardan ulaşamıyorsa veya bu bilgiye ulaşmaları aşırı zorluğa neden oluyorsa bilgi talebinde bulunabilirler . Anlaşmanın taraflarının yetkili makamları aşağıdaki bilgileri sağlamakla yükümlü tutulmuşlardır :
• Bankaların , diğer finansal kurumların ve temsilci ile mütevelliler dâhil bir acente veya yeddi emin gibi hareket eden herhangi bir kişinin elinde bulunan bilgiler
Sorumlu Vergicilik 147
Bölüm II: Uluslararası Düzeyde Sorumlu Vergicilik
maddesinde de belirtildiği üzere usulden
kasıt, 244 sayılı Kanun ile Anayasa’nın 90
ve 104’üncü maddeleridir. Anayasa’nın
90’ıncı maddesinin birinci paragrafında
Türkiye Cumhuriyeti adına yabancı
devletlerle ve milletlerarası kuruluşlarla
yapılacak anlaşmaların onayının Türkiye
Büyük Millet Meclisi’nin onaylamayı bir
kanunla uygun bulmasına bağlı olduğunu,
dördüncü fıkrasında ise Türk kanunlarına
değişiklik getiren her türlü anlaşma için
birinci fıkra hükmünün uygulanacağı
yani TBMM’nin onayına sunulacağı
belirtilmiştir. Ayrıca Anayasa’nın 90’ıncı
maddesinin son fıkrasında da usulüne
göre yürürlüğe konulmuş uluslararası
anlaşmaların kanun hükmünde olduğu
ve bunlar hakkında Anayasa’ya aykırılık
iddiası ile Anayasa Mahkemesi’ne
başvurulamayacağı hüküm altına
alınmıştır.
Bilgi Değişim Anlaşmalarının Kapsamı
ve Uygulamaya İlişkin Konular
Bilgi Değişim Anlaşmalarının Kapsamı
Türkiye’nin ada devletleriyle imzaladığı
bilgi değişim anlaşmaları; vergilerin tarhı,
tahakkuku ve tahsilatı, vergi alacaklarının
cebri icrası ve tahsilatı ve vergiyle ilgili
sorunların incelenmesi veya takibatına
ilişkin bilgileri kapsamaktadır. Bilgi
değişim anlaşmalarının kapsayacağı
vergiler ise tarafların kanunları uyarınca
alınan her türlü vergiyi içermektedir.
Dolayısıyla doğrudan vergilerin yanı
sıra dolaylı vergiler de bu kapsamda
değerlendirilmektedir. Örneğin Türkiye
bir mükellefle ilgili olarak yapılacak bir
KDV tarhiyatı nedeniyle anlaşmanın
tarafı diğer ülkeden bilgi isteyebilecektir.
Bu anlaşmalarla Türk vergi inceleme
elemanları ilk defa anlaşmaya taraf olan
diğer ülkeye giderek vergi incelemesi
yapma imkânına sahip olmuştur.
“Taraf ülkelerden biri kendi mükellefi
hakkında bilgi istediği takdirde,
karşı taraf kendi vergi amaçları
bakımından böyle bir bilgiye ihtiyaç
duyup duymadığı veya incelemeye
konu olan işlemin kendi ülkesinde
gerçekleşmesi hâlinde talepte
bulunulan tarafın kanunlarına
göre suç teşkil edip etmediğine
bakmaksızın bilgi paylaşımında
bulunmak zorundadır.”
Bilgi değişim anlaşmaları, bilginin talebe
bağlı olarak değişimini içermekte olup
taraflar otomatik olarak bilgi değişimine
zorlanamamaktadır. Taraf ülkelerden
biri kendi mükellefi hakkında bilgi
istediği takdirde, karşı taraf kendi
vergi amaçları bakımından böyle bir
bilgiye ihtiyaç duyup duymadığı veya
incelemeye konu olan işlemin kendi
ülkesinde gerçekleşmesi hâlinde talepte
bulunulan tarafın kanunlarına göre suç
teşkil edip etmediğine bakmaksızın
bilgi paylaşımında bulunmak zorundadır.
Ayrıca bilgi değişimi anlaşmasının
beşinci maddesi uyarınca taraflar ancak
yetkili makamları söz konusu bilgiye
başka yollardan ulaşamıyorsa veya bu
bilgiye ulaşmaları aşırı zorluğa neden
oluyorsa bilgi talebinde bulunabilirler.
Anlaşmanın taraflarının yetkili makamları
aşağıdaki bilgileri sağlamakla yükümlü
tutulmuşlardır:
• Bankaların, diğer finansal kurumların
ve temsilci ile mütevelliler dâhil bir
acente veya yeddi emin gibi hareket
eden herhangi bir kişinin elinde bulunan
bilgiler
Sorumlu Ver v�6�Ɩ���Cp���