Bölüm II: Uluslararası Düzeyde Sorumlu Vergicilik
prosedürlerinin tamamlanmasından
sonra yürürlüğe girmiştir. Yine aynı
şekilde daha önce vergi cenneti olarak
tanımlanan ancak vergi konularında bilgi
değişimi konularında OECD standartlarına
uyacağını taahhüt etmek suretiyle bu
listeden çıkarılan ülkelerle müzakereler
de hâlen devam etmektedir. Bu ülkeler
daha ziyade Türk yatırımcıların bulunduğu
bölgeleri içermektedir.
OECD Vergi Konularında Karşılıklı
Yardım Anlaşması
OECD’nin öncülük ettiği ve daha önce
sadece Avrupa Birliği ülkelerinin taraf
olduğu vergi konularında karşılıklı yardım
anlaşması, yenilenmesini takiben birçok
ülke tarafından imzalanarak daha geniş
bir uygulama alanı bulmuştur. Türkiye’nin
de 3 Kasım 2011’de imzaladığı anlaşma
henüz Meclis onayından geçmemiştir. Bu
anlaşmanın yürürlüğe girmesi, Türkiye
ile arasında çifte vergilendirme önleme
anlaşması veya bilgi değişim anlaşması
olmayan ülkelerle dâhi karşılıklı bilgi
değişim imkânı sağlayacaktır. Mart 2016
itibariyle bu anlaşmayı imzalayan ve
onay prosedürlerini tamamlayan 94 ülkeii
arasında vergi konularında bilgi değişimi
yapılabilmekte dir.
Türkiye-ABD FATCA Anlaşması
Söz konusu anlaşma esasen Türkiye-ABD
arasındaki çifte vergilendirmeyi önleme
anlaşmasının bilgi değişim maddesine
dayalı olarak akdedilmiştir. Ancak FATCA
diğer bilgi değişim anlaşmalarının yanında
sadece ABD mukimlerinin bilgilerinin
otomatik olarak değişimini öngördüğü için
kapsamı ve işleyişi farklıdır. Konuyla ilgili
olarak Gelir İdaresi Başkanlığı internet
sayfasında yapılan açıklama aşağıdaki
gibidir:
“Türkiye ile ABD arasında FATCA
ile ilgili olarak karşılıklı otomatik bilgi
değişimi yapılmasını öngören Model I
çerçevesinde yürütülen müzakereler
ii
sonucunda, ABD ile özde anlaşma
sağlanmış ve 3 Haziran 2014 tarihi
itibarıyla Türkiye, özde anlaşma sağlanan
ülkeler listesine eklenmiştir. Özde
anlaşma sağlanmış olmasına bağlı olarak;
31 Aralık 2014 tarihine kadar anlaşmanın
imzalanması koşuluyla, Türk finansal
kuruluşlarının FATCA’ya uyumlu olarak
kabul edileceği öngörülmüş; daha sonra
imza koşulu olarak belirtilen bu süre
ABD tarafından uzatılmıştır. Anlaşmanın
imza sürecinde Türk finansal kuruluşları
FATCA’ya uyumlu olarak kabul edilmeye
devam edilmiştir.
29 Temmuz 2015 tarihinde Türkiye
Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika
Birleşik Devletleri Hükümeti Arasında
Genişletilmiş Bilgi Değişimi Yoluyla
Uluslararası Vergi Uyumunun Artırılması
Anlaşması” (FATCA Anlaşması) Ankara’da
imzalanmıştır.
Gelir İdaresi Başkanlığınca Kanun Tasarısı
hazırlanarak Başbakanlık aracılığıyla
Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulmak
üzere 11 Ağustos 2015 tarihinde Dışişleri
Bakanlığı’na gönderilmiştir. Anlaşmanın
yürürlüğe girmesi için gerekli olan onay
işlemleri süreci devam etmektedir.
Dolayısıyla söz konusu anlaşmanın 30
Eylül 2016 tarihinden önce yürürlüğe
girmesi hâlinde bu tarihten sonra ABD
İç Gelir İdaresi ile Türkiye Gelir İdaresi
Başkanlığı arasında otomatik bilgi
değişimi başlayacaktır.”5
Uluslararası Anlaşmaların
Ulusal Mevzuatta Yeri
244 sayılı Kanun ve Anayasa’nın 90 ve
104’üncü maddeleri uyarınca yürürlüğe
giren uluslararası anlaşmalar kanunların
üzerinde bir norm gücüne sahiptir. Diğer
bir ifadeyle aynı konuda hem yerel hem
de uluslararası mevzuatta bir düzenleme
bulunması hâlinde usulüne uygun olarak
yürürlüğe giren uluslararası anlaşma
uygulanmak zorundadır. VUK’un 152/A
Taraf ülkeler için bkz. http://www.oecd.org/ctp/exchange-of-tax-information/Status_of_convention.pdf