Bölüm I: Ulusal Düzeyde Sorumlu Vergicilik
Vergi Rekabeti
Vergi rekabeti, geniş anlamda,
vergilendirme yetkisine sahip idari
birimlerin (yerel yönetimler, eyaletler,
devletler) vergi politikalarının diğer idari
birimler üzerinde meydana getirdiği
etkiler olarak tanımlanabilir.6 Rakiplerine
kıyasla firma ve bireylere vergisel
kolaylıklar sağlamak suretiyle üstün
bilgi ve tecrübe sahibi kalifiye beşeri
sermayeyi, üretimi, istihdamı, yenilik
ve icatları artıracak yabancı sermayeyi
ülkesine çekmeye çalışan idari birimler
vergi rekabetinden, rakipleri aktif
misillemeye başvurmadığı sürece,
yarar sağlarken bu rekabete karşı
koymayan veya koymakta geciken veya
bu uygulamanın sonuçlarından olumsuz
yönde etkilenen idari birimler vergi
rekabetinin mağdurları konumundadırlar.7
Vergi rekabeti tanımlarından yola çıkılarak,
vergi rekabetinin üç unsuru olduğu
sonucuna ulaşılabilmektedir:
vergi rekabetinin ülkelere sağladığı
faydalardan hareketle yararları üzerine
odaklanmaktadır.8
Farklı şekillerde karşımıza çıkan vergi
rekabeti genellikle yatay ve dikey
olmak üzere iki ana başlık altında
ele alınmaktadır: Vergi rekabetinin
farklı devletler arasında global bazda
gerçekleşmesini ifade eden yatay
vergi rekabeti daha fazla araştırma ve
incelemeye konu olmaktadır. Vergi
rekabetinin sadece, farklı düzeyde idari
birimler arasında gerçekleşmesi ise dikey
vergi rekabetini gündeme getirmektedir.
Vergi Rekabetinin Olumlu Etkileri
Kapitalist ekonominin temelini
oluşturan rekabetin vergi alanındaki
olumlu yönlerine odaklananlar, vergi
rekabetinin ülkeye sağlayacağı artıları ileri
sürmektedirler.9 Bu yaklaşım gereğince
vergi rekabetinin olumlu etkileri üç ana
başlık altında ele alınabilmektedir:10
• Vergi rekabeti rekabet gücünü artırarak
yabancı yatırımları ülkeye çeker.
• Vergi indirimleri ve yabancı yatırımların
artması
• Vergi rekabeti ile ülkeler
küreselleşme sürecinde vergi
sistemlerini diğer ülkelerin sistemleri
ile uyumlulaştırmakta ya da
yakınlaştırmaktadırlar.
• İstihdam seviyesini yükseltmesi
• Vergi rekabeti dolayısıyla elde
edilecek vergi avantajlarının çeşitli
vergisel teşviklerle gerçekleşmesi söz
konusudur.
Vergi rekabeti ile ilgili olarak kimi
yazarlar bu kurumun zararları üzerine
odaklanmaktadır. Örneğin J. Slemrod,
vergi rekabetinin bazı ülkeler için zararlı
etkilerinin olabileceğini ve ülkelerin
vergi sistemlerinin uyumlaştırılmasının
bütün ülkelerin refahlarını artıracağını
söylemektedir. Kimi yazarlar ise
• Daha etkin kamu hizmeti sunulması
Ülkelerin vergi oranlarında yaptıkları
indirimlere bağlı olarak uluslararası
se