Bölüm I : Ulusal Düzeyde Sorumlu Vergicilik
Yargısal ( Kazai ) Yorum Vergi uyuşmazlıklarının çözümü sırasında vergi yargı organları tarafından , bir kanun hükmünün bir olaya uygulanması için yapılan en yaygın yorum türüdür .
Bilimsel Yorum Vergi hukuku alanında çalışan bilim çevreleri tarafından yapılan ve resmî bir bağlayıcılığı olmayan ve ancak yol gösterici olarak kullanılan yorum türüdür .
“ İstisnai örnekler dışında vergi hukukunda hakkında hüküm bulunmayan hâllerde gerek idarenin gerek yargı mercilerinin hüküm koyarak boşluk doldurmaları mümkün değildir .”
Vergi Kanunlarının Yorumlanmasına İlişkin Değerlendirme Vergi hukukunda yorumda kanun metninin açık olduğu hâllerde deyimsel yorum yöntemi uygulanır ancak deyimsel yorum kanunun özüne aykırı olamaz . Kanun metninin açık olmadığı hâllerde ise diğer yorum yöntemlerine başvurulur . Bu yöntemler birbiri yerine değil birbirini tamamlayıcı biçimde kullanılacaktır . Hangi yorum yöntemi kullanılırsa kullanılsın , vergilerin kanuniliği ilkesinin sınırları dışına kesinlikle çıkılamaz .
Vergi hukukunda yorum konusu bağlamında vergi kanunlarında boşluk doldurma kavramına da kısaca değinmekte yarar vardır . Medeni Kanun birinci maddesinde hâkime , kanunda hüküm bulunmayan hâllerde kendini kanun koyucu yerine koyarak hüküm vazetme yetkisi tanınmıştır . i Vergi hukukunda uygulamaya yetki veren böyle açık kanun hükümleri çok fazla olmamakla birlikte nadiren de olsa örf ve âdete açıkça yer verildiği görülmektedir . Bu konuda Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu ’ nda örf ve âdete göre verilmesi mutat bulunan hediyelerin vergiden müstesna tutulmuş olması , yine VUK ’ ta örf ve teamüle göre bir vesikaya istinat ettirilmesi mutat olmayan müteferrik giderlerin tevsikinin zaruri tutulmamış olması gibi örnekler verilebilir . Bunun gibi istisnai örnekler dışında vergi hukukunda hakkında hüküm bulunmayan hâllerde gerek idarenin gerek yargı mercilerinin hüküm koyarak boşluk doldurmaları mümkün değildir .
Vergi Hukukunda İspat Vergi hukuku açısından ispat , bir vergisel işlemin temelindeki maddi olayın vasıta olarak delillerden yararlanmak suretiyle ortaya konmasıdır . İspat ile mükellefler maddi bir olayı ortaya çıkarmaya çalışırlar . Vergi hukukunda ispatın konusunu vergiyi doğuran olay oluşturur . Türk vergi sisteminde , kanunlarda vergiyi doğuran olay diye tanımlanan olayın veya hukuki durumun ( i ) vergi yasalarında gösterilen belgelerle tespiti ve ( ii ) bu belgelerin yasalarda tutulması öngörülen defterlere süresi içerisinde kaydedilmiş olması esastır . Buna göre mükelleflerin ve mükelleflerle hukuki ilişkide bulunan üçüncü kişilerin vergi ile ilgili işlem ve durumlarının belli edilmesi , gerektiğinde , denetlenmesi , incelenmesi ve tespiti amaçlanmaktadır .
İspat sadece yargılama aşamasında kullanılan bir hukuki müessese değildir . İdare ile yapılan işlemler sırasında da mükelleflerin idare nezdinde kendilerini ifade edebilmek , gerekli belgeleri sunmak ve kendini savunmak gibi durumlarda ispat müessesini kullanması söz konusu olur . Bunun en güzel örneği de vergi i
Kanun , sözü veya özü ile ( ruhu ile ) değindiği bütün konularda geçerlidir . Hakkında kanuni hüküm bulunmayan hallerde Hakim , örf ve adete göre , örf ve adet yok ise , kendisi kanun koyucu olsaydı , o olaya nasıl bir çözüm bulacak idi ise ( kural koyacak idi ise ) ona göre hüküm verir . Hakim , hükümlerinde bilimsel görüşler ve kazai içtihatlardan yararlanır .
Sorumlu Vergicilik 105