Geopolitics Magazine November - December 2015 | Page 67

Γράφει ο Χρίστος Κίσσας
Οικονομικός – Τραπεζικός αναλυτής

Το μετέωρο βήμα

Ζούμε μια βαθιά και παρατεταμένη ύφεση. Όχι μόνο
στην Ελλάδα, αλλά σε όλη την Ευρώπη· και σε
κεκαλυμμένη μορφή και στην Αμερική. Όλες οι
παράμετροι της ζωή μας έχουν αλλάξει, από την αγορά
εργασίας, την υγεία, τις σπουδές των παιδιών, την
έννοια της προόδου, όλα· μέχρι τη σύνταξη και την
επιβίωση στα γεράματα. Και όχι μόνο στην Ελλάδα,
αλλά παντού. Στην Αμερική, πολλοί ηλικιωμένοι
επανέρχονται στην ενεργή ζωή, βρίσκοντας μικροδουλειές για να συντηρηθούν, μετά την κατάρρευση
πολλών συνταξιοδοτικών ταμείων. Στην Ευρώπη, στις
περισσότερες χώρες, η πραγματική ανεργία (αυτή που
προκύπτει αν υπολογίσουμε τον βαθμό συμμετοχής
στην αγορά εργασίας) έχει ανέβει σε ανησυχητικά
επίπεδα. Η δυσφορία των πολιτών, η έλλειψη εμπιστοσύνης στις κυβερνήσεις, το αίσθημα ότι “δεν πάμε
καλά” είναι γενικό, κυριαρχεί παντού.
Παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα δεν παύει να αποτελεί μια ακραία περίπτωση. Η εξήγηση είναι σχετικά απλή.
Όταν ξέσπασε η κρίση, το 2009-2010, οι πολιτικοί (όλων των παρατάξεων) βρέθηκαν αρχικά μπροστά
σε ένα μεγάλο δίλημμα και κατέληξαν γρήγορα σε ορισμένες στρατηγικές αποφάσεις. Το δίλημμα ήταν
αν θα συνέχιζε η ελληνική κοινωνία με τις ίδιες δομές ή αν θα άλλαζε συθέμελα. Το να αλλάξει θα
σήμαινε μεγάλες ανακατατάξεις στην κορυφή, απώλεια ισχύος από τους «θεσμικούς» παίκτες. Θα
σήμαινε επίσης αναδιάρθρωση προσώπων και διαδικασιών στο μεσαίο επίπεδο, αναδιανομή επιρροής από
τις ομάδες που διαχρονικά την κατείχαν, ξεβόλεμα μεγάλων ομάδων πληθυσμού, αλλαγές συνηθειών
κλπ. Δεν νομίζω πως χρειάσθηκε να σκεφτούν πολύ.
Η πρώτη στρατηγική απόφαση ήταν να μην αλλάξει τίποτα το
σημαντικό, τίποτα που θα μετακινούσε τις βασικές ισορροπίες. Η
δεύτερη στρατηγική απόφαση ήταν να διασωθεί το δημόσιο, πάση
θυσία. Διότι αυτό ήταν και είναι το εργαλείο άσκησης εξουσίας και αυτό
προστατεύεται πάντα στις κρίσεις, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά διεθνώς.
Ακόμη και στην κρίση του γερμανικού υπερπληθωρισμού, το 1922-23,
οι δημόσιοι υπάλληλοι ήταν αυτοί που υπέστησαν τη μικρότερη απώλεια
εισοδήματος, τουλάχιστον στις πρώτες φάσεις της κρίσης. Απ΄αυτές τις
δύο αποφάσεις απορρέουν όλα όσα βλέπουμε σήμερα. Το να μην
αλλάξει τίποτα το σημαντικό σημαίνει ότι η αναγκαία αύξηση της
παραγωγικότητας θα γινόταν μόνο μέσω της εσωτερικής υποτίμησης,
δηλαδή της μείωσης μισθών και συντάξεων. Η πάση θυσία διάσωση του
δημοσίου σημαίνει ότι αποδεχόμαστε την καταστροφή του ιδιωτικού
τομέα, την υπερφορολόγηση και την πολύ υψηλή μακροπρόθεσμη
ανεργία. Και τη θυσία μιας γενιάς.
Ίσως το χειρότερο απ’ όλα ήταν η φορολογική πολιτική που ακολουθήθηκε. Αφού έγινε αντιληπτό ότι η
πολυ-διαφημισμένη μάχη κατά της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς δεν απέδωσε σχεδόν τίποτα (η
φορολογική βάση δεν διευρύνθηκε), πάρθηκε μια βάρβαρη απόφαση: να φορολογηθεί ή ήδη
υπάρχουσα περιουσία και δη η ακίνητη.
Geopolitics.com.gr all rights reserved 2015

Page 65